وحدت بر مسلمانان وشیعیان ومحبان خاندان
عصمت و طهارت علیهم السلام مبارک باد
صلوات الله علیه و اله و گرامیداشت هفته وحدت
دوراندیشترین مردم کسى است که بیش از هر کس
بر خشم خویش چیره آید
اهل جهان مست تولا شوید
از دل و جان عاشق و شیدا شوید
که جلوه ای ز حی سرمد آمد
مژده عزیزان که محمد آمد
شکر خدا آمده ختم رسل
رسیده ناجی جهان عقل کل
خلق شده نه فلک از برایش
جان جهانیان بود فدایش
تمام عالم شده مست رویش
فلک شده بسته به تار مویش
ماه بود جلوه ی رخسار او
خدا بود محو و خریدار او
کیست مگر این گل نیکو سرشت؟
که شد زمین با قدم او بهشت
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعاً وَلاَ تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَهَ اللّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْدَاءًفَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً وَکُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَهٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَکُم مِنْهَا کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
آل عمران -۳۰
و همگی به ریسمان خدا [ قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت] ، چنگ زنید، و پراکنده نشوید، نعمت خدا را بر خود، به یادآرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما، الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او، برادرشدید.و شما بر لب حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد،این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار میسازد، شاید پذیرای هدایت شوید.
هفته وحدت ؛ قلبهای یکصدا ، دستهای متحد
همانگونه که بدن از سلولهای گوناگون تشکیل یافته که با وسایل مشترک تغذیه، تنفس، تکثیر مثل با همبستگی کامل کشور تن را اداره مینمایند، جامعه نیز از افرادی تشکیل شده که اگر روح برادری در روابط آنان دمیده نشود، آن جامعه راه تکامل را نپیموده ودر تمام شئون حیاتی عقب خواهد ماند.
اگر در هر مسالهای از مسایل اجتماعی شک و تردید کنیم و یا در ثبوت آن به تجربه یا آزمایش نیازمند باشیم، درباره ی لزوم اتحاد و همبستگی اجتماع و منافع سرشار آن شک و تردید به خود راه نمیدهیم.
هرگز در جهان کسی را پیدا نخواهیم کرد که بگوید پراکندگی ودودستگی مفید و اتحاد بد ومضر است. زیرا کوچکترین سودی که از اتفاق و وحدت عاید اجتماع میگردد همان پیوستن نیروهای کوچک و پراکنده به یکدیگر است تا در سایه چنین پیوستگی، نیروی عظیمی به وجود آید که توانایی ” مبدا تحولات شدن” در شئون مختلف جامعه را دارد.
سدهای بزرگ جهان که به صورت دریاچهای جلوه میکنند از پیوستن رودهای کوچک به وجود میآید. هریک از این رودهای کوچک نه قدرت تولید برق دارند و نه چندان به حال کشاورزی مفیدند.
اما از اجتماع همین رودهای کوچک در یک نقطه، دریاچهای به وجود میآید که قدرت تولید صد هزار کیلو وات برق در ساعت را دارد و با آن هزاران هزار خانه روشن میشود، آبی که با آن میتوان هکتارها زمین مزروعی تشنه را سیراب کرد.
این منافع سرشار از کجاست؟ آری این همه، از پیوستگی و اتحاد منبعث می شود.
پس بیاییم در تقارن سال نو با آغاز هفته وحدت، فارغ از هر مذهب واندیشه در اتحاد جهانی مسلمانان بکوشیم.
لزوم وحدت جوامع اسلامی
وحدت و یکپارچگى مسلمانان و لزوم اتحاد و اتفاق کلمه میان ایشان بلکه ضرورت توحید کلمه بر محور کلمه توحید براى همه موحدان و خداپرستان روى زمین، از تعالیم و آموزشهاى اساسى آیین اسلام و از اصول فرهنگ قرآنى است.
و بر همین اساس، قرآن کریم یکى از عمده ترین و سازنده ترین اهداف رسالت رسول اکرم صلى الله علیه و آله را تالیف قلوب و ایجاد انس و تفاهم به جاى خصومت و دشمنى بیان مىدارد و اگر کسى در تاریخ، به دیده عبرت بنگرد این معنى را از شاهکارهاى رسالت محمدى صلى الله علیه و آله مىیابد.
«واعتصموا بحبل الله جمیعا ولاتفرقوا»
همگى به حبل و رشته خداوندى چنگ بزنید و پراکنده نگردید.
بعد از رحلت پیامبر عظیم الشان اسلام اوصیاى معصوم او کوشیدند تا آن وحدت و یکپارچگى را حفظ کنند و آنان از حقوق شخصى خویش چشم پوشیدند و در طول تاریخ، دانشمندان مصلح و همه تلاشگران راستین انسانیت، هم خودشان از عوامل اختلاف و تجزیه گریختند و از دامن زدن به آتش خصومت بین مسلمانان، برکنار زیستند و هم دیگران را به اتحاد و تفاهم فراخواندند.
ما مسلمانان به این آیه زیباى قرآن، بیشتر باید بیندیشیم:
«فتقطعوا امرهم بینهم زبرا کل حزب بمالدیهم فرحون»
اهل کتاب و پیروان ادیان آسمانى و اتباع رسولان الهى، گروه، گروه شدند، ضد و دشمن هم گشتند و هر یک به آنچه نزد اوست خرسند و شادمان گردیدند. (المؤمنون /۵۳)
طرح اندیشه «وحدت جهان اسلام»
یکى از مشغولیت هاى فکرى دیرینه و اساسى حضرت امام (ره) بود که او در طول دوران فعالیت اجتماعى – سیاسى خود چه قبل ازپیروزى «انقلاب» اسلامى و چه بعد از آن لحظه اى از آن غفلت نورزید. وفادارى صادقانه امام به «وحدت» نه تنها او را به برجسته ترین شخصیت انقلابى جهان اسلام تبدیل نمود، بلکه او توانست در میان فرقه هاى اسلامى مختلف نیز جایگاه بس رفیعى کسب نماید.
استراتژى مبارزاتى امام (ره); درجهت ایجاد بستر و شرایط لازم براى تحقق وحدت و همیارى در جهان اسلام، اصولا روى دو محور عمده تمرکز یافته است:
«حرکت فکرى – فرهنگى» و «حرکت سیاسى – عملى». امام (ره) با توجه به مراحل مبارزه، «تعلیم وتربیت» سیاسى را زیربناى حرکت سیاسى دانسته و اولین وظیفه مردم را در تحقق و توسعه، امر «تبلیغ» و «تعلیم» قرار داده است.
وظیفه ما این است که از حالا براى پایه ریزى یک دولت حقه اسلامى کوشش کنیم، تبلیغ کنیم، تعلیمات بدهیم، همفکر بسازیم، یک موج تبلیغاتى و فکرى بوجود آوریم تا یک جریان اجتماعى پدید آید و کم کم توده هاى آگاه، وظیفه شناس و دیندار در نهضت اسلامى متشکل شده قیام کنند و حکومت اسلامى تشکیل دهند. تبلیغات و تعلیمات دو فعالیت مهم و اساسى ماست…»
امام خمینى (ره) به عمق نقش اجتماعات دینى چه در بعد اندیشه سازى و چه در بعد اجتماع سازى به خوبى پى برده بود.
او اجتماعات و مراسم دینى را صرفا به منظور کاربرد تعلیمى و آموزشى آن در مقولات فکرى، مورد تشویق قرار نمىدهد بلکه مهمتر از آن به نقش اجتماع سازى و شکل دهى روابط اجتماعى جدید از طریق گردهمایىها و نیز آگاهى یافتن مسلمین از قدرت و نیروى ارادى و انسانى شان هم اشاره دارد.
به همین جهت است که «روز قدس» به عنوان سمبل وحدت جهان اسلام که پیام انقلابى و ضد استعمارى هم دارد از سوى ایشان در سطح جهان اسلام پیشنهاد گردید و همچنین بزرگداشت «هفته وحدت» میلاد حضرت رسول (ص) (از ۱۲ ربیع الاول به روایت اهل تسنن تا ۱۷ ربیع الاول) مورد حمایت وى قرار گرفت; چه اینکه از دیدگاه او روند وحدت بین مسلمین، ضرورت ایجاد سمبلها و نهادهاى تازه اى را مىطلبد که فراتراز زمان و مکان قرار دارد.
وحدت در کلام مقام معظم رهبری :
اگر امروز بشریت متوجه این رحمت بشود – رحمت وجود اسلام، رحمت تعالیم نبوى، این سرچشمه جوشان” وحدت” و آن را بیابد و خود را از آن سیراب کند، بزرگترین مشکل بشر برطرف خواهد شد.
اگر چه همین امروز هم، تمدنهاى موجود عالم، بلاشک از تعالیم اسلام بهره مند شده اند و بدون تردید آنچه از صفات و روشهاى خوب و مفاهیم عالى در بین بشر وجود دارد، متخذ از ادیان الهى و تعالیم انبیاء و وحى آسمانى است و بخش عظیمى از آن، به اسلام متعلق است، لیکن امروز بشر به معنویت و صفا و معارف روشن و حق و دلپذیر اسلام که هر دل با انصافى آن معارف را مىپذیرد و مىفهمد نیازمند است.
لذاست که دعوت اسلامى در جهان، طرفدار پیدا کرده است و بسیارى از غیر مسلمین هم دعوت اسلامى را پذیرفته اند.
تا نام تو برده میشود،
چراغهای صلوات، در جان لحظه ها فروزان میشوند.
تا فضیلتی از تو گفته میشود،
دلها از بوی گل محمدی زنده میشوند.
یاد نویدبخش تو، دربهای صبح را به رویِ ما میگشاید.
قرآن تو، نزدیکترین راه رهایی است
و نهج الفصاحهات، پاکترین مبحث بندگی.
قرآن، معجزهای است که از دستهای روشن تو به ما رسید
و مرهمی شد بر داغهای همه روزه بشریت.
نهج الفصاحه، سرزمین پهناور دوستی است،
زمزمههای بهاری گنجشکان بر درخت است
که روبهروی لحظات خستگی انسان، قد میکشد.
دنیا، شاداب و جوان میماند؛
اگر سطری از اندرزهای تو را به کار بندد؛
همچنانکه منبر و مسجد و مأذنه از ذکر و نام تو فعال مانده اند.
یا رسول اللّه صلیالله علیهوآله ، تو را نشناختهایم
و فقط میدانیم که نامت بر همه کائنات ترجیح دارد.
چگونه میتوان شعاع دایره خوبیهایت را ترسیم کرد؟
«مدینه» با آن عظمتش، هیچگاه ادعا نمیکند که تو را شناخته است.
چگونه در خیال خام دنیا، رفتاری برای هم اعصار میگنجید؟
یا نبی اللّه صلیاللهعلیهوآله !
مگر میتوان بر سنت شریف تو بوسه نزد؛
حال آنکه پاسخگوی تمام نیازهای روز است؟!
این درست که تو را نشناخته ایم
اما همه هستی ما از احترام به نامت
که بیت بیت، قصیده های روشن در دلها میکاری
و نور میپاشی در چشمهای خاک.
هفته ی وحدت
پبروزی انقلاب اسلامی مان را مدیون ” وحدت” امت اسلامی هستیم و به ثمررسیدن خون شهیدان نهضت را در سایه یکپارچگی ملت ایران بر محور ” ولایت فقیه” و رهبری امام بزرگوارمان می دانیم، که ما را در سایه ی اسلام وبر پایه ی ایمان، جمع کرد و هدایت نمود.
گرامی باد هفته ی وحدت، که درآن میثاق ها تحکیم می شود ، پبمان ها استوارتر می گردد ، خون ها در هم می جوشد ، دست ها وبازوها درهم قرار می گیرد ، چهره ها بر یکدیگر لبخند پبروزی و صفا می زند ، قشرها همه باهمند ، امت، یکپارچه و منسجم است و شیعه و سنی، به یاد سالروز میلاد رسول گرامی اسلام، با هم و در کنار هم، در یک راه و به سوی یک هدف سرود وحدت می خوانند.
قبله ی مشترک، رسول مشترک، کتاب واحد و رهبر واحد، وحدت بخش قشرهای این امت شهید است.
گرامی باد هفته وحدت، سالروز ولادت پبامبر رحمت و مربی انسانها و سفیر گرانقدر الهی به سوی مردم.
گرامی باد هفته وحدت که در بردارنده ولادت ششمین پبشوای شیعه است. گرامی باد هفته ی وحدت، که خنثی کننده ی توطئه های دشمنان، درمسیر تفرقه افکنی است.
گرامی باد هفته وحدت، که هفته نور و سرور، و ایام شادی و همبستگی است.
گرامی باد هفته وحدت که ملت ما را منسجم تر می کند،
و امتمان را با رهبر خود پبوندی مجدد می زند،
گرامی باد این هفته که بازوها را با هم گره زده ، توان ها را درجهت واحد و بر ضد دشمن متجاوز به کار می گیرد.
گرامی باد هفته وحدت ، که پبام” رسالت” و ندای ” امامت” رابه گوش متجاوز، به کار می گیرد.
هفته ی وحدت ، چتری مبارک ازایثار و فداکاری بر مردم است.
چشمه ساری از معرفت و شعور، در کام تشنه ی خلق خداست.
سایه ساری آرامش بخش ، دل انگیز و روح پرور برای هموطنان مسلمان ماست.
الهام بخش حرکت و انسجام و اخلاص است.
زداینده ی کینه ها ، کدورت ها ، خودخواهی ها ، گروه گرائی ها ، تعصب ها ، ملیت پرستی ها ، فرقه بازی ها و تفرقه جوئی هاست.
هفته ی وحدت، ایام میثاق با خون شهیدان است.
هفته ی پبمان با راه اسلام و خط امام فقیدمان ، حضرت روح الله (ره ) است.
هفته ی درس آموزی از کلاس معلم بشریت ، حضرت ختمی مرتبت(ص) است که به برکت میلادش چهره ی جهان دگرگون شد ، شرک ها به توحید مبدل گشت ، عبادت خدا جای اطاعت از طاغوت ها را گرفت ، نفاق ها به یکرنگی گرائید و خصومت ها و دشمنی های چندین ساله، به ” اخوت اسلامی” تبدیل شد ، مهاجر و انصار، برادر شدند و عرب و عجم، یار هم گشتند و سفید و سیاه برابر گردیدند.
دراین هفته ، رسالتمدار بزرگ، حضرت محمد بن عبدالله (ص) دیده به جهان گشود تا نعمت خدا، بربندگان تکمیل شود ، راه از چاه باز شناخته گردد و مردم در سایه نبوتش ، از ضلالت به هدایت ، از ظلمت به نور و از تفرقه به وحدت برسند.
اکنون نیز، که هزار و چهارصد و اندی از آن تاریخ می گذرد ، ملت ما ، در سالگرد این میلاد مقدس، پرشکوهترین مراسم ، گرم ترین مجالس و باصفا ترین تجمعات را به پا می دارند تا روح اخوت اسلامی درپبکره ی اجتماع ، بیش از پیش زنده شود.
اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی برای نجات بشریت از گمراهی و جهل، توسط پیامبراکرم(ص) به بشریت عرضه شد. اما از آنجا که روشنگری و آگاهی بخشی آن موجب میشد تا مردمان از بردگی خلاصی یابند، همواره دشمنان دین برای نابود کردن آن تلاش کرده و با انواع ترفندها، از آغاز نبوت پیامبر تا امروز قصد داشتند با ایجاد تفرقه بین مسلمین از اشاعه و رشد اسلام جلوگیری نمایند. در این میان مهمترین و بزرگترین دست آویز مخالفان حقیقت، بحث شیعه و سنی و اختلاف میان این دو مذهب از مسلمانان است. بنابراین لزوم حفظ وحدت میان مسلمین از جمله اموری است که همواره از سوی بزرگان و رهبران مذهبی مسلمان مورد توجه قرار گرفته است. حقیقت مفهوم «وحدت» و به عبارت صحیحتر «اتحاد» آن است که با حفظ عقاید قطعی و مسلم خود، در مقابل دشمن مشترک موضع واحدی داشته و از او غافل نباشیم.[۱] شهید مطهری(ره) قائل است وحدت اسلامی متوقف بر این نیست که فرق و مذاهب از میان برود.[۲]
با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، حساسیت دشمنان اسلام برای ایجاد اختلاف و پراکندگی در میان مسلمانان بیشتر شد. بنابراین حضرت امام خمینی(ره) با درک این موضوع که دو مذهب تشیع و تسنن که از پیروان زیادی در سراسر جهان برخوردار هستند، هر اندازه بتوانند دیدگاههای خود را به یکدیگر نزدیک کنند، تأثیر بسیار مهم و ارزشمندی در اعتلا و عزت و سربلندی مسلمان در جهانی کنونی خواهند داشت و توطئههای هر روزه آنها را نقش بر آب خواهند کرد، روزهای دوازدهم تا هفدهم ربیع الاول را تحت عنوان «هفته وحدت» نام گذاری کردند. و یکی از مهمترین راههای ایجاد وحدت میان جامعه مسلمین را عرضه نمودند. در این خصوص دکتر کریم راستگو میگوید:
«این هفته از دو منظر قابل توجه است. اول اینکه نامگذاری آن در ایام تولد حضرت ختمی مرتبت که ابتدای آن به نقل پیروان سنی و پایان آن به عقیده شیعیان است، و چون ایام شاد و مبارکی است، از نظر روان شناسی نیز بهترین زمان برای بحث در مقوله وحدت مسلمین است. و دوم هم توجه به بافت مذهبی کشور ایران است همانطور که میدانیم با اینکه مذهب رسمی کشور ما شیعه است و تعداد شیعیان در اینجا بیشتر است، اما اقوام و مردم بسیاری نیز مذهب سنی را انتخاب کرده و به آن معتقدند، بنابراین وجود اختلاف میان آنها موجب میشود که در ایران نیز اختلاف ایجاد شده و حتی امنیت کشور به خطر افتد و لذا حفظ وحدت و قرار دادن ایامی از سوی امام (ره) علاوه بر جنبه مذهبی و شرعی از نظر اجتماعی و امنیتی نیز اقدامی به جا و قابل تأمل است».[۳]
مقام معظم رهبری در خصوص هفته وحدت و لزوم اتحاد مسلمانان میفرماید:
«این هفته وحدت، این هفته مشترک الاحترام بین مسلمین را قدر بدانید، همه سعی کنند وحدت و اتحاد نیروها و در یک جبهه قرار گرفتن نیروهای مسلمین را که رمز سعادت و مایه سربلندی مسلمین و بزرگترین حربه ملتها در مقابل استکبار جهانی است مغتنم بشمارند و قدر بدانند».[۴]
لزوم حفظ اتحاد همواره مورد توجه مسئولان نظام اسلامی در ایران بوده است. امسال نیز از سوی حضرت آیت الله خامنهای به عنوان سال «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» نام گذاری شده است. شهید مطهری (ره) در خصوص اهمیت وحدت مسلمانان مینویسد:
«چه خوب گفته است علامه فقیه کاشف الغطاء «بنی الاسلام علی کلمتین: کلمه التوحید و توحید الکلمه» یعنی اسلام بر روی دو اصل و دو فکر بنا شده است. یکی اصل پرستش خدای یگانه است، دیگر اصل اتفاق و اتحاد جامعه اسلامی است».[۵]
مسلمانان از نظر اختلافات مذهبی طوری نیستند که نتوانند وحدت داشته باشند، نتوانند با یکدیگر برادر و مصداق «انما المؤمنون اخوه» بوده باشند، زیرا خدایی که همه پرستش میکنند یکی است. همه میگویند: «لا الله الا الله» همه به رسالت محمد(ص) ایمان دارند و نبوت را به او پایان یافته میدانند و دین او را خاتم ادیان میشناسند. همه قرآن را کتاب مقدس آسمانی خود میدانند و آن را تلاوت میکنند و قانون اساسی همه مسلمین میشناسند، همه به سوی یک قبله نماز میخوانند و یک بانگ به نام اذان بر میآورند، همه در یک ماه معین از سال که ماه رمضان است روزه میگیرند، همه روز فطر و اضحی را عید خود میشمارند، همه مراسم حج را مانند هم انجام میدهند و با هم در حرم خدا جمع میشوند. و حتی همه خاندان نبوت را دوست میدارند و به آنها احترام میگذارند. اینها کافی است که دلهای آنها را به یکدیگر پیوند دهد. و احساسات برادری و اخوت اسلامی را در آنها برانگیزد[۶]
بدون شک هفته وحدت و طرح این مسئله و ضرورت آن میتواند گام مهمی در راستای وحدت مسلمانان باشد. تمامی مسلمانان باید با توجه به موارد اتفاق خویش اتحاد و انسجام خویش را حفظ کنند و با اتحاد خویش توطئههای دشمنان را نقش بر آب کنند خصوصاً ما شیعیان باید با الگو قرار دادن ائمه اطهار(ع) باید ثابت کنیم که پیرو واقعی آن بزرگواران هستیم. موسی بن جعفر(ع) میفرماید:
«چنان رفتار کنید که هر کس شما را ببیند بگوید: خدا رحمت کند جعفر بن محمد را که چه خوب یارانش را تربیت کرده است»[۷]
در جای دیگری میفرماید:
«شما شیعیان موجب آبرومندی ما باشید، نه مایه آبرو ریزی ما».[۸]
[۱]– رضوانی، علی اصغر؛غدیر شناسی، قم، مجمع جهانی اهل بیت (علیهالسّلام)، بیتا، ص ۱۱٫
[۲]– مطهری، مرتضی؛ حج، تهران، صدرا، ۱۳۸۰، ص ۱۱٫
[۳]– مقاله «وحدت اساس اسلام» محمد حسین فروزان، نشریه راه مردم ۳/۲/۸۴٫
[۴]– همان.
[۵]– مطهری، مرتضی؛ پیشین، ص ۱۹٫
[۶]– همان، ص ۱۱-۱۰٫
[۷]– خمینی، سید مصطفی؛ مستند تحریر الوسیله، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ۱۴۱۸، ج۱، ص ۴۰۵، به نقل از وسائل الشیعه، ج۸، ص ۴۳۰٫
[۸]– شیخ صدوق؛ امالی، قم، مؤسسه البعثه، ۱۴۱۷، ص ۴۸۴٫
کینه های کهنه
بدون شک، نیاز مسلمین به اتحاد و اتفاق، از مبرم ترین نیازهاست، و درد اساسی جهان اسلام، همین کینه های کهنه میان مردم مسلمان است. دشمن همواره از همین شکاف ها سود می جوید. البته مفهوم اتحاد اسلامی که در صد سال اخیر، میان علما و فضلای مؤمن و روشن فکر اسلامی مطرح است، این نیست که فرقه های اسلامی برای ایجاد اتحاد اسلامی از اصول اعتقادی و یا غیر اعتقادی خود صرف نظر کنند و به اصطلاح مشترکات همه فِرَق را بگیرند و مختصات همه را کنار بگذارند؛ زیرا این کار نه منطقی است و نه عملی. از اینرو فرقه های اسلامی، در عین اختلافاتی که در کلام و فقه و غیره با هم دارند، به واسطه مشترکات بیشتری که در میان آنها هست، می توانند در مقابل دشمنان خطرناک اسلام، دست برادری بدهند و جبهه واحدی تشکیل دهند.
گل بانگ وحدت
یکی از زیباترین و والاترین واژه ها، واژه وحدت و برادری است. برادری و وحدتی که پیامبر رحمت در استمرار رسالت دیگر انبیای عظام برای جوامع بشری به ارمغان آورد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم مهاجرین و انصار را به میثاق اخوت و عقد برادری فرا خواند و بدین سان گل بانگ وحدت برای نخستین بار در فضای مدینه طنین افکند و دل و جان قرون و اعصار را نوازش داد و عطر دل انگیز آن مسلمانان را مدهوش خویش ساخت. سنگ زیرین بنای اتحاد و همبستگی اسلامی نهاده شد و ارزش های متعالی اسلامی و برادری و اتحاد، جانشین ارزش های پوچ و خیالی جاهلی شد. آری پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم با استناد به آیات قرآن، جوامع اسلامی رابه اعتصام به حبل متین الهی و پرهیز از تفرقه و تشکیل امت واحده در سایه عبودیت اللّه، دعوت کرد. مسلمانان نیز در پرتو عمل به این دعوت و حرکت در طریق وحدت، متحد شدند و بر دشمنان چیره شدند و دیری نپایید که شاهد فتح و پیروزی را در آغوش کشیدند.
اخوت دینی و وحدت اسلامی
اسلام به عنوان مکتب جامع و جاوید، همان گونه که عرصه دعوت خویش را به قوم و ملت خاصی محدود نکرده است، اتحاد امت اسلامی را در صدر برنامه های سیاسی و اجتماعی خویش قرار داده و عقد اخوت دینی را میان فرزندان امت اسلام جاری کرده است. وحدت اسلامی که قوی ترین عامل توانمندی و اقتدار امت اسلام محسوب می شود، از دیرباز دست خوش توطئه های دشمنان قرار گرفته است. استعمارگران خارجی و ایادی داخلی آنان که قوّت خود را در ضعف جوامع اسلامی می جویند، برای غارت منابع و ثروت های ملل اسلامی، سعی در فرو ریختن جوّ اعتماد و فضای برادری حاکم میان ملل اسلامی داشته اند. حضرت امام خمینی رحمه الله با تاکید بر اهمیت این عامل حیاتی، نقش استعمار در از بین بردن آن را چنین بازگو نموده اند: «علما و دانشمندان سراسر جهان، بویژه علما و متفکران بزرگ اسلام، یک دل و یک جهت در راه نجات بشریت از سلطه ظالمانه این اقلیت حیله باز و توطئه گر… بپاخیزند… و این کتاب هایی را که اخیرا با دست استعمار منتشر شده و دامن به اختلاف بین طوایف مسلمین می زنند نابود کنند و ریشه اختلاف که سرچشمه همه گرفتاری های مظلومان است را برکنند و یک دل و یک سو بر این رسانه های گروهی که بیشترِ ساعاتِ شب و روز، به فتنه انگیزی و نفاق افکنی… عمر خود را می گذرانند، پرخاش کنند.
اسلام، محور اتحاد (با تکیه بر نظر امام خمینی رحمه الله )
در اندیشه تقریب مذاهب و ملت های اسلامی، حضرت امام خمینی رحمه الله تمامی محورهایی را که به کلیت و فراگیری امت اسلامی صدمه می زند، رد نموده، اسلام را به عنوان تنها محور اتحاد این امت عظیم مطرح می کند. ایشان خطاب به حجاج بیت اللّه الحرام می فرماید: «از جمله وظایف در این اجتماع عظیم، دعوت مردم و جوامع اسلامی به وحدت کلمه و رفع اختلافات بین طبقات مسلمین است که خطبا، گویندگان و نویسندگان در این امر حیاتی اقدام نمایند و کوشش کنند در به وجود آوردن جبهه مستضعفین که با وحدت جبهه و وحدت کلمه و شعار «لا اله الاّ اللّه»، از تحت اسارت قدرت های شیطانی، و اجانب و استعمارگران و استثمارگران بیرون آیند و با اخوت اسلامی بر مشکلات غلبه پیدا کنند».
وحدت اسلامی و تشکیل جبهه مستضعفان (با تکیه بر دیدگاه امام)
تاکید بر ایجاد جبهه واحد مستضعفان در برابر استکبار و قدرت های شیطانی، یکی از محورهای مورد تأکید امام رحمه الله است که جامعه اسلامی را برای نیل به تحقق وحدت اسلامی یاری می رساند. امام، با اعتقاد به پیوند عمیق میان وحدت اسلامی و شکل گیری جبهه مستضعفان، می فرماید: «مستضعفین جهان، چه آنهایی که زیر سلطه آمریکا و چه آنها که زیر سلطه سایر قدرتمندان هستند، اگر بیدار نشوند و دستشان را به هم ندهند و قیام نکنند، سلطه های شیطانی، رفع نخواهد شد و همه باید کوشش کنیم که وحدت بین مستضعفین در هر مسلک ومذهبی که باشند، تحقق پیدا کند…. و آنچه مهم است این است که شما در مذهب خود و ما در مذهب خودمان اخلاص را حفظ کنیم».
اتحاد ممالک اسلامی از منظر امام خمینی رحمه الله
امام خمینی رحمه الله با بازگو کردن دیدگاه اسلام و یادآوری تأکید قرآن کریم بر اندیشه برادری دینی، اشاعه این تفکر را به عنوان یکی از راه کارهای شکل گیری وحدت اسلامی و تقریب مذاهب مطرح می کنند. در این باره موضع قاطع و روشن ایشان، در بخشی از بیاناتشان دقیقا مشخص است: «ما برای دفاع از اسلام و ممالک اسلامی و استقلال ممالک اسلامی در هر حال مهیّا هستیم. برنامه ما ـ که برنامه اسلام است ـ وحدت کلمه مسلمین است؛اتحاد ممالک اسلامی است؛ برادری با جمیع فِرَق اسلامی است در تمام نقاط عالم؛ هم پیمانی، با تمام دول اسلامی است در سراسر جهان».
امام خمینی و سفارش به برادری بین تشیع و تسنن
حضرت امام رحمه الله که ایجاد تفرقه مذهبی میان شیعه و سنی را محصول دست های پلید استکبار و اجانب می دانند، توسعه اخوت دینی میان پیروان تمامی مذاهب را دنبال نموده و پیروان مذاهب تشیع و تسنن را از اختلاف بر حذر داشته و به برادری و رفتار نیک با همدیگر سفارش فرموده است. آن گرامی خطاب به ملت ایران چنین می فرمایند: «من امیدوارم که تمام برادرهای ما در اطراف ایران، چه برادرهای اهل سنت و چه برادرهای اهل تشیع، و تمام کسانی که در این ملت هستند، از اقلیت های مذهبی، با هم جمع باشند و همه مثل برادر با هم رفتار کنند، تا این که این مملکت به پیش برود».
پیامدهای تفرقه از دیدگاه امام
بیداری امروز امت اسلامی، بازگشت مسلمین به قرآن و سنت، مطرح شدن ولایت امر و خلافت اسلامی، آزادی خواهی، عزت طلبی و حرکت های وحدت طلبانه مسلمین، بدون شک از ثمرات انقلاب مقدس امام خمینی رحمه الله است. حضرت امام در طول حیات طیبه خویش باعث و بانی تحرکات مهمی در جهان اسلام بودند که یکی از اقدامات مهم ایشان، ایجاد وحدت و اخوت دینی، در میان مسلمین بود. آن فرزانه هم چنین برای تحقق این هدف مقدس و ایجاد وحدت و هم گرایی مسلمانان، در بسیاری از سخنان و نوشته های خود، امت اسلام را از تفرقه بر حذر داشته و آنان را به پیامدهای زیان بار و ناگوار تفرقه و اختلاف توجه داده اند. ایشان در این باره می فرمایند: «امروز اختلاف بین ما، تنها به نفع آنهایی است که نه به مذهب شیعه اعتقاد دارند و نه به مذهب حنفی و یا سایر فرق. آنها می خواهند نه این باشد نه آن، راه را این طور می دانند که بین شما و ما اختلاف بیندازند. ما با توجه به این معنی که همه ما مسلمان هستیم و همه ما اهل قرآن و اهل توحید هستیم، باید برای قرآن و توحید زحمت بکشیم و خدمت کنیم».
قطره ای از اقیانوس معرفت
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
امَنِ اغتابَ مُسلِماً اَو مُسلِمَهً لَم یقبَلِ اللَّهُ تَعالى صَلاتَهُ وَ لا صیامَهُ
اَربَعینَ یوماً وَ لَیلَهً اِلا اَن یغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ
حضرت رسول اکرم صلوات الله علیه و آله فرموده اند:
خداوند متعال تا چهل شبانه روز نماز و روزه غیبت کننده
مرد و زن مسلمان را نمى پذیرد، مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.
(جامع الأخبار، ص ۴۱۲، ح ۱۱۴۱)