عفت سامانه جامع عفاف و حجاب
نگاه تمسخر آمیز به ازدواج،نقل محافل دوستانه جوانی
توقعات فوق العاده بالا از جوانان که چیز خاصی در ابتدای زندگی ندارند باعث شده که آنان به جای فکر کردن به صورت جدی درباره ازدواج و مشورت دراین باره با والدین خود به جمعهای دوستانه پناه ببرند و با مطرح کردن ازدواج به عنوان سوژه خنده خود این بحث جدی را تا حد یک موضوع پیش پا افتاده غیر مهم تنزل دهند.این روزها محافل جوانان تبدیل به بهترین مکانها برای سوژه یابی شده است. نکته جالب هم اینجاست که بسیاری از کارشناسان و برنامه ریزان براین باور هستند که بهترین نمونه ها از مشکلات جوانان را می توان در همین محافل دوستانه پیدا کرد واگر همین محافل دوستانه را هر چند وقت یک بار مورد بررسی قرار دهیم به بهترین شکل می توان نمونه‌های پژوهشی فوق العاده ای دراین زمینه بدست آورد.
در همین زمینه با نگاهی به بحثهایی که به صورت ثابت و همیشگی در جمعهای دوستانه جوانی مطرح می‌شود، متوجه خواهیم شد که این روزها مثل همیشه بحث ازدواج یکی از داغ ترین موضوعاتی است که دراین جمعها مطرح است.
اما موضوع مهم اینجاست که جوانان در بحثهای امروز خود به ماجرای ازدواج چگونه نگاه می کنند؟ آیا این نگاه جدی است و یا بیشتر به سمت جدی نگرفتن و سر سری نگاه کردن گرایش دارد؟
آنچه که از شواهد و قرائن برمی‌آید و با حضور درمیان محافل جوانان می توان به آن پی برد این است که نگاه برخی جوانان به ازدواج بیشتر از زاویه تلخند و به نوعی تمسخر است.
برای درک بهتر این موضوع در یکی از همین جمع های دوستانه حضور پیدا کردیم تا محورهای این صحبتها را متوجه شویم. با کمی تامل، نکات جالبی از این صحبتهای دوستانه حاصل می شود، نکاتی که بدون شک در میان بسیاری از این جمعها مشترک است.
جملاتی مثل: من هنوز پول توجیبی ام را پدرم می دهد، من تا چند سال دیگر اسیر درس ودانشگاه هستم، یا من هنوز سربازی نرفتم و شاید بعد از آمدن از سربازی فکری برای ازدواج کردم و یا حرفهایی مثل: دخترهای این دوره زمانه آنقدر پرتوقع شده اند که نمی شود به این راحتی با آنها زندگی مشترک تشکیل داد از مسائلی است که در این محافل دوستانه مطرح می شود. یا حتی حرفهایی که برای تمسخر کسی که دراین جمع قصد ازدواج دارد به او زده می شود مثل :«فکر کنم عقلت کم شده که می خواهی ازدواج کنی»،«ببین الان که مجردیم راحتیم،اگر ازدواج کنی جمع مارو ازدست خواهی داد»،وجالب اینکه در اکثر مواقع باعث جلوگیری از ازدواج کل جمع خواهد شد.
اما دراین میان باید به این موضوع اشاره داشت که این جملات از سوی جوانان در فضای خلأ مطرح نمی‌شود وآنها از روی مشاهدات و به نوعی نگاه خود به این مسئله، این موضوعات را مطرح می‌کنند.
جوانان سریع واکنش می دهند، علتها چند بعدی هستند
روانشناسان دراین زمینه براین باورند که جوانان نسبت به دیگر اعضای جامعه واکنشهای سریعتری به مشاهدات و ملموسات خود دارند، یعنی آنها به محض حس موضوع و یا مسئله ای خاص، خیلی سریعتر از آنچه که فکرش را می‌کنیم آن مسئله را به دیگران انتقال می دهند و در این بین، محافل دوستانه و جمعهای جوانی بهترین مکان برای مطرح کردن این مسائل و به نوعی پاسخ گرفتن از هم سن و سالان است. چرا که در اکثر مواقع بسیاری از جوانان در این جمعها به شدت تحت تاثیر دوستان قرار می گیرند و تحت همین تاثیرات نظرات خود را عوض می کنند.
دکتر سالاری فر-روانشناس خانواده-دراین زمینه براین باور است که چندین عامل در علت بروز چنین رفتاری از سوی جوانان نقش دارد. به اعتقاد وی یکی از مهمترین ریشه های این موضوع در مسائل اقتصادی و اجتماعی جامعه نهفته است. چرا که ازدواج برای جوانان به ویژه پسران آنقدر سخت شده است که آنان به این موضوع به عنوان مسئله ای دست نیافتنی می نگرند که تنها باید آن را برای شوخی و طنز مطرح کرد.
به تعبیر وی توقعات فوق العاده بالا از جوانان که چیز خاصی در ابتدای زندگی ندارند باعث شده که آنان به جای فکر کردن به صورت جدی درباره ازدواج و مشورت دراین باره با والدین خود به جمعهای دوستانه پناه ببرند و با مطرح کردن ازدواج به عنوان سوژه خنده خود این بحث جدی را تا حد یک موضوع پیش پا افتاده غیر مهم تنزل دهند. از سوی دیگر در کنار این موضوع به دلیل تاثیر گذاری فوق العاده جمع دوستان، حرفهایی دراین محافل زده می شود که متاسفانه اکثرا رویکردی منفی به ازدواج دارد و باعث فرار تمام این جمع از ازدواج می شود.
از طرف دیگر به عقیده این استاد دانشگاه در بسیای از این جمعهای دوستانه افرادی حضور دارند که سابقه یک زندگی ناموفق و یا طلاق را داشته اند و همین افراد موجهای منفی فوق العاده قوی را در این جمع درباره ازدواج به راه می اندازند و از آنجا که دیگران دراین جمع، چنین افرادی را علی الحساب با تجربه می‌پندارند خیلی سریع تحت تاثیر آنها قرار می گیرند. حتی در برخی مواقع دیده می شود که تمسخر فردی که دراین جمعها قصد ازدواج دارد توسط همین افراد انجام می شود.
این روانشناس همچنین مسخره کردن ازدواج و شخصی که در این جمع تصمیم به ازدواج دارد را از سوی جوانان یک رفتار ناهنجار می داند که در روانشناسی به آن «رفتار دفاعی و فرار از مسئله » می گویند.
باید سیگنالهای مسئولیت پذیری را روی ذهن جوانان فرستاد
اما در این میان نکته ای که بیش از دیگر نکات حائز اهمیت است توجه به این مسئله خواهد بود که چرا گروههای دوستان تبدیل به مراجع اطلاعاتی برای جوانان شدند و چرا جوانهای امروز جامعه در مورد مسائل حیاتی زندگی خود مانند ازدواج بیش از هر گروه و یا نهاد دیگری تحت تاثیر این جمعها هستند؟
دکتر باهر درپاسخ به این سوال به نقش بسیار قابل توجه رسانه ملی اشاره می کند. چرا که به عقیده وی رسانه ملی می تواند با بهره گیری از فضای کارشناسانه جوانان را به سمت نهاد خانواده سوق دهد ودر مورد مسائلی مانند ازدواج نکات اساسی را به آنان در قالبهای مختلف گوشزد کند. همچنین به باور وی جوانان باید درک کنند که در مقابل رفتارهای خود مسئول هستند و نمی توان در یک جامعه بدون مسئولیت بود و همه چیز را به بازی و یا تمسخر گرفت. همچنین این جامعه شناس نقش مسئولان را هم دراین زمینه پر رنگ می داند.
از سوی دیگر خانواده ها هم باید در محیط خانواده شرایطی را فراهم کنند که جوانان بتوانند مسائل خود در مورد ازدواج را درمیان خانواده مطرح کنند نه اینکه به دلیل پذیرا نبودن محیط خانواده آن را در جمعهای دوستانه بیان کنند؛ چرا که دراین صورت نتایج آن برای جامعه غیر قابل پیش بینی و بسیار مضر است.باید باور داشت که راهنمایی جوانان در سنین آغاز جوانی نقش مهمی در پیدا کردن راه توسط آنان دارد.
به باور حسین باهر اگر جوانی دائما تحت تاثیر سیگنالهای منفی این جمعها قرار بگیرد تا مدتها از ازدواج فاصله خواهد گرفت و در صورت فراگیر شدن این مسئله می توان به عواقب ناخوشایندی همچون بالا رفتن سن ازدواج جوانان و به تبع آن فساد در جامعه اشاره داشت. از طرف دیگر والدین هم باید گروههای دوستانه جوان خود را مدنظر داشته باشند و بدانند که جوانانشان با چه تیپ افرادی رفت وآمد می کنندو در صورت لزوم نکات مورد نیاز را با زبانی که جوانان پذیرا باشند به آنها انتقال دهند.
همچنین دکتر باهر درپاسخ به این سوال معتقد است که سیمای ملی باید با دعوت از دوقشر درگیر ماجرا یعنی دختران و پسران و شنیدن دغدغه های آنان درحضور کارشناسان اولا ریشه های این برخوردهای تمسخر آمیز را پیدا کند و ثانیا بتواند راه حل مناسبی برای آن به وسیله کارشناسان حاضر در برنامه به دست آورد. ثالثا که این حرکت می تواند آغاز یک حرکت فرهنگی بزرگ باشد که در آن سعی می شود فرهنگ مسئولیت پذیری و جدی برخورد کردن با مسائل مهم آموزش داده شود تا بتوان به تدریج نگاه تمسخر آمیز درباره ازدواج را در بین جوانان از بین برد ودر آینده جامعه‌ای داشت که جوانان در آن به ازدواج به عنوان یکی از ارکان مذهبی می نگرند.
