برگشت به حیا

سوال :از نظر قرآن به چه طریقی میشه حیایی که باید بین انسان و خدا وجود داشته باشه اما به واسطه گناهان بسیار کمرنگ شده رو دوباره بدست آورد

خداوند متعال راه توبه و برگشت را به روی انسان ها گشوده است و آنان می توانند با توبه و استغفار، گناهان گذشته خود را جبران کنند و پس از توبه و انابه به درگاه خدا دیگر بار راه تقوا و عبادت را پیش گیرند. به این جهت قرآن مجید و روایات اهل بیت(ع) مردم را به توبه دعوت و تشویق نموده اند.
خداوند در یکی از آیات فرموده است: \”قل یا عبادی الّذین اسرفوا علی انفسهم لا تقنطوا مِن رحمه الله إنّ الله یغفر الذّنوب جمیعاً إنّه هو الغفور الرّحیم و أنیبوا‌ إلی ربّکم؛( سوره زمر آیه ۵۳ و ۵۴٫) ای بندگان خدا که بر خود اسراف و ستم کرده اید، از رحمت خداوند نا امید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد و به درگاه پروردگارتان انابه کنید\”.
آیات دیگری هست که همگی دلالت بر غفران و بخشش و عفو الهی دارند. غفران و عفو در لغت به معنای پاک کردن و محو کردن آثار (گناه) است(المنجد ماده غفر و عفو.)
در روایات از پیامبر(ص) نقل شده است: التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛ کسی که از گناه توبه کند، مثل کسی است که گناهی نکرده است.( وسائل الشیعه ، شیخ حر عاملی ، موسسه ال البیت قم ، ۱۴۰۹ هجری قمری ، ج ۱۶ ص ۷۵)
بنابراین توبه کردن از گناهان باعث زدودن گناه و پاک شدن می شود، امّا تذکر چند نکته لازم است.
۱ـ توبه باید واقعی و حقیقی باشد. چه بسا افرادی که استغفار می کنند، باز به گناه آلوده می شوند و هیچ گونه تصمیم جدّی بر ترک گناه نمی گیرند. کار این گونه افراد با این گونه استغفار و توبه،‌ شبیه استهزاء و مسخره کردن خدا است.‌ در این جا توجه شما را به بخشی از حکمت ۴۰۹ نهج‌البلاغه جلب می نمایم که امیرالمؤمنین(ع) در مورد کسی که استغفار لفظی و ظاهری داشت فرمود: مادرت بر تو بگرید ‌ آیا می دانی توبه و استغفار به چه معنایی است؟ استغفار واقعی مقام بلند مرتبگان است که شش معنا و مرحله دارد، اولین مرحله آن پشیمانی جدّی از کرده های زشت است.( نهج البلاغه (فیض الاسلام) ، حکمت ۴۰۹ و نهج البلاغه ، (مرحوم دشتی ) حکمت ۴۱۷)
۲ـ انجام دادن گناه بسیار آسان است امّا توبه کردن و قبول شدن توبه مشکل است، مخصوصاً توبه از برخی گناهان نیاز به گریه و انابه فراوان به درگاه خدا دارد.
۳ـ اگر حق النّاس را ضایع کرده است، ابتدا باید آنان که حقشان ضایع شده راضی شوند، سپس توبه و استغفار به درگاه خدا پذیرفته شود.
۴ـ کسی که از ابتدا راه صلاح پیش گیرد، بسیار تفاوت دارد با کسی که اهل معصیت بوده و بعد توبه کرده است، زیرا در آن مدت که او اهل تقوا و پاکی بوده، به همان مقدار جلوتر از گناهکار است و از ارج و قرب معنوی بسیاری برخوردار است.
پس «توبه» موجب بخشش و محو گناه است. البته اگر گناهی باشد که با حقوق مردم ارتباط داشته باشد (مانند غصب اموال)، باید آن را ادا کند و نیز اگر ترک واجب دینی باشد (مانند نماز، روزه، حج و…) باید قضای آنها را بجا آورد و اگر کفاره بر آن مترتب شده در صورت توان، کفاره را نیز بپردازد