چادر بهتر است یا مانتو؟ همه مراجع: برای زنان کافی است که حجاب کامل [شرعی] راباهر لباس مناسبی، در برابر مرد نامحرم رعایت کند، ولی بی شک چادر به عنوان حجاب برتر [به ویژه در اماکن مذهبی] از ارزش والایی برخوردار است.
پوشش روی پا
پرسش ۸٫ آیا پوشاندن پشت وروی پا در مفابل نامحرم واجب است؟
همه مراجع (به جز تبریزی ومکارم): آری، باید آن را از نامحرم بپوشاند.
آیهالله مکارم: خیر واجب نیست؛ ولی بهتر است که بپوشاند.
آیهالله تبریزی: پوشاندن زیر چانه واجب است؛ ولی پوشاندن روی پا تا مچ بنا بر احتیاط واجب است.
تبصره. لازم نیست پشت و روی پا به وسیله جوراب پوشانده شود؛ بلکه اگر به وسیله چادر و مانند آن نیز پوشانده شود، کافی است.
پوشش زیبا رویان
پرسش ۹٫ زنی که می داند به چهره زیبایش، مردان نامحرم به او نگاه می کنند، چه وظیفه ای دارد؟ آیا پوشاندن آن واجب است؟
آیات عظام امام، خامنه ای، سیستانی، فاضل، مکارم و نوری: اگر باعث مفسده نشود، پوشاندن چهره بر آنان واجب نیست؛ ولی مردان وظیفه دارند به ائ نگاه نکنند.
آیات عظام بهجت، تبریزی و وحید اگر باعث جاب توجه مرد نامحرم شودبنابر احتیاط واجب بایدچهره خود را بپوشاند.
آیهالله صافی: باید چهره خود را از مرد نامحرم بپوشاند.
پوشش مشکی
پرسش ۱۰٫ چرا پوشش بانوان مشکی است، با این که پوشیدن لباس مشکی در اسلام مکروه است؟
آیات عظام امام، بهجت، تبریزی، صافی، نوری و وحید: پوشیدن لباس سیاه هر چند مکروه است؛ ولی عبا از آن استثنا شده است و چادر مشکی نیز داخل عنوان عبا است و مکروه نیست.
آیات عظام سیستانی و مکارم: به طوری که پوشیدن لباس سیاه مکروه نیست؛ افزون بر آن که چادر مشکی نیز داخل عنوان عبا است و عبا استثنا شده است.
برتری چادر
پرسش ۱۱٫ چادر بهتر است یا مانتو؟
همه مراجع: برای زنان کافی است که حجاب کامل [شرعی] راباهر لباس مناسبی، در برابر مرد نامحرم رعایت کند، ولی بی شک چادر به عنوان حجاب برتر [به ویژه در اماکن مذهبی] از ارزش والایی برخوردار است.
پوشش نزد فامیل
پرسش ۱۲٫ آیا عدم پوشش دختر دایی، دختر عمه، دختر خاله و دختر عمو که تأثیری در من ندارد گناه است؟
همه مراجع: آری، گناه است و باید خود را بپوشانند و با سایر نامحرمان تفاوتی ندارند و نگاه شما بر مو و بدن آنان جایز نیست.
پوشش نزد محارم
پرسش ۱۳٫ آیا دختران می توانند با لباس آستین حلقه ای، در برابر پدر و یا برادرشان ظاهر شوند؟
همه مراجع: اگر باعث مفسده نشود، اشکال ندارد.
تبصره. برادر یا پدر حکم خصوصیتی ندارند؛ بلکه به طور کلی زن می تواند در برابر تمامی محارم خود با لباس آستین حلقه ای ظاهر شود؛ وشروط بر آنکه مفسده ای در بین نباشد.
حجاب توریست ها
پرسش ۱۴٫ آیا لازم است حجاب را برای توریست ها الزامی کنیم؟
همه مراجع: افراد توریست از جهت حکم فقهی حجاب، تابع دین خود هستند؛ لکن هما گونه که ملزم به رعایت دیگر قوانین کشور هستند و نباید اجازه داده شود خلاف ارزشهای دینی و فرهنگی کشور اقدام کنند و باعث اشاعه فساد و ابتذال اخلاقی شوند.
حجاب در کشور غیر مسلمان
پرسش ۱۵٫ آیا حفظ حجاب در سفر به کشور های غیر مسلمان واجب است؟
همه مراجع: آری، حفظ حجای کامل [شرعی] بر زن در برابر مرد نامحرم، واجب است؛ خواه مسلمان باشد یا کافر و یا در کشور اسلامی باشد یا غیر اسلامی.
غفلت از حجاب
پرسش ۱۶٫ اگر موی زنی به طورغیر عمد بیرون باشد و یا به طور سهوی چادر کنار برود، آیا گناه کرده است؟
همه مراجع: اگر بدون توجه وبه طور غیر عمد باشد گناه نکرده است، و زمانی که متوجه شد، باید آن را در برابر نامحرم بپوشاند.
محل دید نامحرم
پرسش ۱۷٫ رفتن بدون حجاب به حیاط منزلی که ساختمان های بلند بر آن مشرف است چه حکمی دارد؟
آیات عظام امام، بهجت، صافی، مکارم، فاضل، نوری و وحید: اگر احتمال بدهد که مرد نامحرم او را می بیند، بنابر احتیاط واجب باید حجاب خود را در این گونه محل ها حفظ کند.
آیهالله سیستانی: اگر احتمال بدهد که مرد نامحرم او را می بیند، باید حجاب خود را در این گونه محل ها حفظ کند.
تبصره. اگر احتمال بدهد که مرد نامحرم او را می بیند، به فتوای همه باید حجاب خود را در این گونه محل ها حفظ کند.
لباس روشن و نازک
پرسش ۱۸٫ آیا پوشیدن چادرو لباس با رنگ روشن در مهمانی ها و در برابر مرد نامحرم نه به قصد جذب نگاه مرد نامحرم- حرام است؟
همه مراجع: اگر باعث جلب توجه مرد نامحرم و مفسده نشود، اشکال ندارد.
تبصره. اگر لباس به گونه ای بدن نما باشد و یا زینت محسوب شود، پوشاندن آن واجب است.
جوراب نازک
پرسش ۱۹٫ پوشیدن جوراب نازک چه حکمی دارد؟
همه مراجع: اگر ظاهر پا در آن پیدا باشد، پوشیدن آن جایز نیست.
تبصره. به فتوای آیهالله مکارم پوشاندن پا واجب نیست.
لباس های تنگ
پرسش ۲۰٫ پوشیدن مانتو هایی که برجستگی های بدن (مانند سینه و پشت) را نمایان می کند چگونه است؟
همه مراجع: اگر باعث تهییج شهوت باشد، جایز نیست.
پرسش ۲۱٫ پوشش لباس های تنگ وتحریک برجستگی های بدن زن در آن پیدا است- چه حکمی دارد؟
همه مراجع پوشیدن این نوع لباس ها [در فرض مذکور] جایز نیست و باید آنان را با چادر یا مانتو مناسب و گشاد بپوشاند.
پوشش حجم مو
پرسش ۲۲٫ مشخص شدن حجم موی زن از زیر چادر چه حکمی دارد؟
همه مراجع: اگر باعث تهییج شهوت دیگران نشود، اشکال ندارد.
کفش صدا دار
پرسش ۲۳٫ آیا پوشیدن کفش های صدادار برای بانوان اشکال دارد؟
همه مراجع: اگر باعث جلب توجه مرد نامحرم و مفسده شود، پوشیدن آن اشکال دارد.
کلاه گیس
پرسش ۲۴٫ آیا استفاده از کلاه گیس به جای روسری کفایت می کند؟
آیات عظام امام، خامنه ای و فاضل: بنابر بر احتیاط واجب، باید کلاه گیس رااز نامحرم پوشاند.
آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی، مکارم و نوری: خیر، کلاه گیس خود یک نوع زینت است و باید از نامحرم پوشانده شود.
آیات عظام بهجت و وحید: اگر باعث مفسده شود، جایز نیست.
کلاه گیس در خارج کشور
پرسش ۲۵٫ آیا رفتن به خارج از کشور، می توانیم با کلاه گیس نزد مرد نامحرم عکس بیندازد؟
آیات عظام امام، خامنه ای و فاضل: بنابر احتیاط واجب، باید کلاه گیس را از نامحرم پوشاند.
آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی، مکارم و نوری: خیر، کلاه گیسخود یک نوع زینت است و باید از نامحرم پوشانده شود.
آیات عظام بهجت و وحید: اگر باعث مفسده شود، جایز نیست.
کلاه گیس بازیگران
پرسش ۲۶٫ آیا در بازیگری و تئاتر خانم ها می توانند به جای روسری از کلاه گیس استفاده کرد؟
آیات عظام امام، خامنه ای و فاضل: بنابر احتیاط واجب، باید کلاه گیس را از نامحرم پوشاند.
آیات عظام تبریزی، سیستانی، صافی، مکارم و نوری: خیر، کلاه گیس خود یک نوع زینت است و باید از نامحرم پوشانده شود.
آیات عظام بهجت و وحید: اگر باعث مفسده شود، جایز نیست.
پرسش ۲۷٫ آیا نگاه شوهر به کلاه گیس همسرش که از موی زنان نامحرم درست شده، جایز است؟
همه مراجع (به جز امام، خامنه ای و فاضل): نگاه به آن اشکال ندارد.
آیات عظام امام، خامنه ای و فاضل: بنابر احتیاط واجب نگاه به آن جایز نیست.
لباس ابریشم
پرسش ۲۸٫ حکم پوشیدن لباس ابریشم برای زن و مرد چیست؟
همه مراجع: اگر ابریشم خالص باشد پوشیدن آن برای مرد حرام است؛ ولی برای زن اشکال ندارد.
پرسش ۲۹٫ ایا پوشیدن لباس که استر ان ابریشم است، برای مرد جایزاست؟
همه مراجع (به جز بهجت): خیر جایز نیست.
آیه الله بهجت: بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.
کروات
پرسش ۳۰٫ حکم خریدن و پوشیدن کروات برای داماد چیست؟
آیات عظام امام، خامنه ای، مکارم و نوری: اگر باعث ترویج فرهنگ غرب شود، جایز نیست.
آیات عظام تبریزی، سیستانی و فاضل: برای مسلمان بهتر است، از لباسی که باعث تشبه به غیر مسلمانان شود، اجتناب کند.
آیات عظام بهجت وصافی: بنابراحتیاط، استفاده نکنند.
آیه الله وحید: آنچه که باعث تشبه به غیر مسلمانان شود، جایز نیست.
تبصره: اگردر موردی بر پوشیدن کروات مفسده ای مترتب شود، پوشیدن آن حرام است.
آستین کوتاه
پرسش ۳۱٫ پوشیدن پیراهن آستین کوتاه توسط مردان در مقابل زن نامحرم، چه حکمی دارد؟
همه مراجع (به جز بهجت، صافی و نوری): اگر باعث مفسده نشود اشکال ندارد.
آیات عظام بهجت و صافی: بنابر احتیاط واجب، باید لباس آستین دار بر تن کند.
آیه الله نوری: اگر مخالف عفّت عمومی نباشد و در نظر افراد متشرع منکر محسوب نشود، اشکال ندارد.
لباس رنگارنگ مردان
پرسش ۳۲٫ آیا پوشیدن لباس های جذاب ورنگارنگ در برابر نامحرم، برای مردان جایز است؟
همه مراجع: اگر منشأ فسادی خاص نشود، اشکال ندارد.
پوشش زن
پوشش زن از نامحرم
احکام جورابها
احکام چادرها
توجه و مراقبت
احکام زینت
پوشش زن از زن
پوشش زن از بچهها
پوشش زن از نامحرم.
پرسش ۳۳: بر زنان واجب است تمام بدن خود را به استثنای وجه و کفین از نامحرم بپوشانند مشروط به آنکه: ۱٫ وجه و کفین آنها زینت نداشته باشد. ۲٫ کسی به قصد لذّت و ریبه به وجه و کفین آنها نگاه نکند.
امام، اراکی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از مسائل ۴ و ۵٫
امام: استفتاء از کتاب احکام بانوان، سؤال ۶، ص ۱۱ و استفتاء.
اراکى: توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۹٫
بهجت، تبریزى، خامنه اى، فاضل، سیستانی و گلپایگانى: (۲۰).
پرسش ۳۴: زنها باید بنابر احتیاط واجب بیش از مقدار وجه و کفین خود را به عنوان مقدمه علمیه بپوشانند (وجه عبارت است از: آن مقدار از صورت که در وضو واجب است شسته شود و کفین نیز عبارت است از مچ تا سر انگشتان).
امام، اراکى، فاضل و مکارم: عروه، (ستروساتر)، ص ۵۵۱ و استفتاء.
اراکى: توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۹٫
تبریزی و گلپایگانى: (۲۱).
پرسش ۳۵: آیا نمایان بودن کف پا، روی پا، قوزک پا و یا پاشنه پا از مردان نامحرم شرعاً جایز است.
جواب: جایز نیست.
امام، اراکى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۱ و مسئله ۵٫
امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۸۵٫
اراکى، تبریزى، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۱۹۳۷٫
سیستانى: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۲۴۴۴ و منهاج الصالحین، (نکاح)، مسئله ۱۸٫
فاضل: با استفاده از توضیح المسائل مسئله ۲۵۰۳٫
در نتیجه: خانمها نمی توانند با پای بدون جوراب در مقابل نامحرم رفت وآمد کنند و یا با این وضع برای خرید چیزی به مغازه نزدیک منزل بروند و یا اگر نامحرم در خانه است بدون جوراب در مقابل او ظاهر شوند اگر چه نامحرم برادر شوهر، شوهر خواهر، و یا هر نامحرم دیگری باشد.
نمایان بودن زیر چانه، گردن، گوش، سینه و دست ها تا بازو برای خانمها جایز نیست و باید این مواضع را هم از نامحرم بپوشانند.
امام، اراکى، بهجت، تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: با استفاده از مدارک مسئله قبل.
توجه: خانمها باید توجه داشته باشند که:.
در منزل و یااماکنی که نامحرم است اگر لباس آستین کوتاه به تن دارند (اگر چه با چادر پوشیده شده باشد) و یا اگر لباس آستین بلند به تن دارند در هنگام برداشتن چیزی از بالای بلندی یا گرفتن چیزی از دست نامحرم و یا تعارف کردن میوه و غیره به نامحرم و یا هنگام غذا خوردن در مقابل نامحرم و یا در هنگام خرید اجناس از مغازه ها و یا هنگام حمل باری بزرگ و یا سنگین، همه و همه مواردی هستند که احتمال عقب رفتن آستین و یا پوشش دست و یا نمایان شدن بدن می باشد و باید خانمهای محترم در این گونه موارد مراقبت کامل داشته باشند.
پرسش ۳۶: حدود حجاب اسلامی برای بانوان چیست برای این منظور پوشیدن لباس بلند آزاد و شلوار و روسری کفایت می کند و اصولًا چه کیفیتی در لباس و پوشش زن در برابر افراد باید رعایت شود.
جواب: واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت و دستها تا مچ از نامحرم پوشیده شود لباس مذکور اگر مقدار واجب را بپوشاند مانع ندارد ولی پوشیدن چادر بهتر است و از لباسهایی که توجه نامحرم را جلب کند باید اجتناب شود.
احکام، ص: ۱۰
امام، اراکى، فاضل و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۱ و مسئله ۳٫
امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۹۴٫
اراکى، بهجت، تبریزى، خامنه ای و سیستانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، سؤال ۱۷۰۱٫
گلپایگانى: (۲۲).
خانمها نمی توانند آستین خود را برای آمپول زدن و یا فشار خون و یا نبض گرفتن و غیره در مقابل نامحرم بالا بزنند مگر در مقام اضطرار.
امام، اراکى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۱٫
بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۱۹۳۷٫
تبریزى: صراط النجاه، با استفاده از سؤالهای ۱۴۸۵ و ۸۸۲، ۸۸۶- ۸۸۳٫ ۸۸۴٫ ۸۸۵٫
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسائل ۱۸ و ۲۰٫
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، با استفاده از سؤال ۲۰۹۱٫
اراکى، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
پرسش ۳۷- خانمی هستم و باید هر روز آمپول بزنم درمانگاه نزدیک منزل آمپول زن مرد دارد البته درمانگاه دورتری است که آمپول زن خانم نیز دارد لکن بعلت دوری باید با ماشین بروم. آیا می توانم نزد مرد آمپول بزنم.
جواب: جایز نیست مگر در مقام اضطرار.
امام، اراکى، بهجت، تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: با استفاده از مدارک مسئله قبل.
پرسش ۳۸: آیا خانمها می توانند بدون تحقیق کردن از وجود دکتر زن نزد دکتر نامحرم بروند البته در صورتیکه مستلزم نگاه یا لمس بدن زن باشد.
جواب: جایز نیست.
امام، اراکى، سیستانى، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، با استفاده از سؤالهای ۲۰۷۸ و ۲۰۷۹٫
بهجت: (۲۴).
پرسش ۳۹: در شهر ما هم دکتر زن هست و هم مرد لکن دکتر مرد حاذقتر است آیا خانمها می توانند نزد دکتر مرد بروند.
جواب: در صورتی که دکتر زن نتواند مداوا کند اشکالی ندارد.
امام، اراکى، بهجت، تبریزى، خامنه اى، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، با استفاده از سؤالهای ۲۰۸۷، ۲۰۸۸ و ۲۰۸۹٫
سیستانى: (۲۵).
احکام جورابها.
پرسش ۴۰: آیا در مقابل نامحرم پوشیدن جوراب ضخیم در حالی که حجم پا پیدا باشد اشکال دارد یا نه.
جواب: در صورتی که بر آن مفسده ای مترتب نباشد و پوست پا پیدا نباشد اشکالی ندارد.
امام، اراکى، فاضل و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۴٫
خامنه اى: استفتاء.
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۱۸ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۴٫
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، سؤال ۱۷۱۲٫
بهجت و تبریزى: (۲۶).
پرسش ۴۱: جورابهای نازک که پوست پا نمایان باشد حکم پوشش ندارند و خانمها باید از پوشیدن اینگونه جورابها در مقابل نامحرم اجتناب کنند. بلکه باید از جورابهائی استفاده کنند که پوست بدن نمایان نباشد.
امام، اراکى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۴، ص ۵۵۰٫
امام، اراکى، بهجت، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
تبریزى: با استفاده از صراط النجاه، سؤال ۹۰۷٫
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۱۸ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۴٫
احکام، ص: ۱۱
پرسش ۴۲: زنهایی هستند که شلوار می پوشند ولی جورابهایی ساقه بلند را روی شلوار خود می کشند به نحوی که حجم اندام زن پیداست این نوع جوراب پوشیدن چه حکمی دارد.
جواب: اشکال ندارد.
امام، فاضل و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۴٫
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۱۸ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۴٫
اراکى، بهجت، خامنه ای و گلپایگانى: (۲۷).
پرسش ۴۳: پوشیدن لباس در رنگهای زننده و جلب توجه کننده در محیطهایی که نامحرم هست مانند دانشگاه، بازار و … چه حکمی دارد.
جواب: با فرض مهیّج بودن حرام است.
امام، اراکى، خامنه ای و سیستانى: استفتاء.
بهجت، تبریزى، فاضل و گلپایگانى: (۲۸).
احکام چادرها.
پرسش ۴۴: آیا در مقابل نامحرم پوشیدن بعضی از چادرها که با تابش نور از پشت مقداری از سایه بدن پیداست جایز است یا نه.
جواب: در صورتی که پوست بدن پیدا نباشد و بر آن مفسده ای مترتب نباشد اشکال ندارد.
امام: با استفاده از استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۹۵٫
خامنه اى: استفتاء.
بهجت، سیستانى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: (۲۹).
پرسش ۴۵: پوشیدن چادرهای شرمن چه حکمی دارد.
جواب: در صورتیکه عرفاً جلب توجه نکند اشکال ندارد.
امام، اراکى، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
توجه: جلب توجه کردن به دو عامل بستگی دارد: ۱٫ گاهی در جایی خانمها چادر شرمن اصلًا نمی پوشند در این صورت اگر خانمی بپوشد جلب توجه می کند در نتیجه پوشیدن چادر شرمن جایز نیست ۲٫ و اگر در جایی خانمها چادر شرمن می پوشند لکن اگر چادر به گونه ای باشد که جلب نظر بکند باز هم پوشیدن آن جایز نیست.
مسئله: پوشیدن چادرهایی که موها و یا هر جای بدن از پشت آن نمایان باشد جایز نیست و خانمها خصوصاً در منزل اگرنامحرمی هست باید از پوشیدن اینگونه چادرها خودداری کنند.
امام، اراکى، تبریزى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۱٫
امام، اراکى، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
بهجت: توضیح المسائل، با استفاده از مسئله ۱۹۳۷٫
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۱۸ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۴٫
پرسش ۴۶: اگر خانمی چادری بپوشد که حجم بدن او از پشت آن پیدا باشد لکن در زیر چادر از پوشش کافی برخوردار باشد مثلًا مقنعه پوشیده باشد و جوراب و لباس آستین بلند، آیا شرعاً جایز است.
جواب: در صورتی که بدن نمایان نباشد و بر پوشیدن آن هم مفسده ای مترتب نباشد اشکال ندارد.
امام، اراکى، فاضل، گلپایگانی و مکارم: عروه، (ستر و ساتر)، با استفاده از قبل از مسئله ۱٫
امام: با استفاده از استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۹۵ و استفتاء.
بهجت، تبریزی و خامنه اى: استفتاء.
سیستانى: منهاج الصالحین، (نکاح)، با استفاده از مسئله ۱۸ و توضیح المسائل، مسئله ۲۴۴۴٫
توجه و مراقبت.
خانمهایی که از چادر بعنوان حجاب استفاده می کنند در موارد زیر باید بیش از هر موقع مراقب حجاب خویش باشند:.
در هنگام خرید و فروش با نامحرم، مرتب کردن چادر در مقابل نامحرم، گرفتن و یا دادن چیزی به نامحرم، کار کردن در مقابل نامحرم چه در منزل و یا خارج از منزل، شستن لباس، ظرف و یا هر چیز دیگر در مقابل نامحرم، انداختن و یا بر چیدن سفره و …
احکام، ص: ۱۲
در تمام موارد فوق و موارد مشابه پیشنهاد می شود خانمها از پوشش کافی در زیر چادر برخوردار باشند و استفاده کردن از روسری یا مقنعه و همچنین آستین در صورتی که لباس آستین کوتاه پوشیده اند در زیر چادر می تواند خانمها را در حفظ کامل حجاب خود کمک نماید و موجب رضای خداوند متعال گردد.
پرسش ۴۷: اگر شخصی از یک دختر خانم خواستگاری کند و دختر قبول نکند و آن شخص فامیل باشد و بعدها نیز همدیگر را ملاقات کنند و در صورتی که آن پسر هنوز مجرد است دختر در مقابل او چگونه باید باشد آیا باید بیشتر از حد واجب حجاب را رعایت کند و یا در حرف زدن با او بیشتر مراقبت کند.
جواب: از هر کاری که موجب مفسده و گناه می شود باید پرهیز کند.
امام، اراکی و گلپایگانى: استفتاء.
در نتیجه: بنابر فتوای حضرت امام بطور مثال اگر باز گذاشتن وجه و کفین موجب می شود که پسر به او به قصد لذّت نگاه کند باید وجه و کفین خود را بپوشاند و یا اگر حرف زدن موجب به مفسده افتادن او باشد باید حتی المقدور آن را ترک کند.
احکام زینت.
پرسش ۴۸: مراد از زینت چیست.
جواب: هر چیزی که عرفاً زینت محسوب گردد و مردم به آن زینت بگویند.
امام: با استفاده از استفتاء از کتاب احکام بانوان، سؤال ۷، ص ۱۹٫
اراکى، بهجت، سیستانى، خامنه اى، گلپایگانی و مکارم: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج ۱، سؤال ۱۷۰۷٫
پرسش ۴۹: اگر بانوان سرمه را نه برای زینت بلکه به خاطر فوایدی که از نظر طبی در آن وجود دارد بزنند در این صورت بازهم در مقابل نامحرم باید آن را بپوشانند.
جواب: اگر عرفاً زینت محسوب شود باید بپوشانند، قصد زینت داشته باشد یا نه.
امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۹۵٫
اراکى، خامنه ای و گلپایگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤال ۱۷۰۷٫
بهجت، تبریزى، سیستانی و مکارم: (۳۰).
پرسش ۵۰: آیا شرعاً زنی که مشخص است ابروانش را برداشته برای رعایت اصول حجاب کامل حتماً باید آن را بپوشاند یا می تواند آن را نمایان کند.
جواب: باید بپوشاند.
امام: استفتاء از کتاب احکام ازدواج، ص ۱۹۵٫
اراکی و گلپایگانى: استفتاء.
بهجت، تبریزى، فاضل و مکارم: (۳۱).