عفت سامانه جامع عفاف و حجاب
ویژه نامه ولادت فرخنده نهمین سکاندار کشتی هدایت، جوان ترین امام شیعیان ، ابن الرضا حضرت محمد تقی الجواد علیه السلام
ویژه نامه ولادت فرخنده نهمین سکاندار کشتی
هدایت، جوان ترین امام شیعیان، ابن الرضا
حضرت محمد تقی الجواد علیه السلام
درنگی کوتاه در مکتب معرفت امام جواد علیه السلام
قال الامام محمدالتقی الجواد علیه السلام :
القصد الی الله تعالی بالقلوب أبلغ من إتعاب الجوارح بالأعمال
با دلها به سوی خداوند متعال آهنگ نمودن،
رساتر از به زحمت انداختن اعضا با اعمال است.
مسند الامام الجواد، ص ۲۴۴
بر زبان شکر خداى دادگر دارد رضا
بارگاه زاده موسى چراغان مى شود
در حریمش جشن میلاد پسر دارد رضا
اِقتران مهر و مه گردیده امشب، یا مگر
نور چشمانش محمد را به بر دارد رضا
بر امام هشتمین حق کرده فرزندى عطا
زین پسر پیغام تبریک از پدر دارد رضا
آمد آن یکتا دُر عصمت که بر میلاد او
تهنیت از حضرت خیرالبشر دارد رضا
بر عقیمى آن که بر فرزند موسى طعنه زد
گو بیا امشب ببین نور بصر دارد رضا
در کنار مهد او بنشسته بیدار و به لب
ذکر خواب از بهر طفلش تا سحر دارد رضا
ذکر خواب از بهر او مى گوید و گریان بود
من نمى دانم چرا چشمان تر دارد رضا
گاهى از این موهبت شاد است و گاهى دل غمین
چون که از پایان کار او خبر دارد رضا
«خسرو» از مداحى او مى کند بس افتخار
گر بدین منصب مدامش مفتخر دارد رضا
(محمّد خسرونژاد)
آری ! با تولد این دردانه ، ثامن الحجج و گوهر گران بهای هستی حضرت رضا (ع) فرمودند :« این مولودی است که برای شیعیان ما با برکت تر از او زاده نشده است .»
و امام به مناسبت های مختلف از فرزند ارجمند خود با این عنوان یاد می کردند و این موضوع و جمله در میان شیعیان و یاران امام رضا (ع) معروف بوده است چرا که تولد حضرت در شرایطی بود که حضرت رضا (ع) در تعیین جانشین خود و معرفی امام بعدی با مشکلاتی رو به رو بودند .
از یک طرف بعد از شهادت امام کاظم (ع) گروهی که به واقفیه معروف شدند براساس انگیزه های مادی ، امامت امام رضا (ع) را انکار کردند و از سوی دیگر امام رضا (ع) تا حدود چهل و هفت سالگی دارای فرزند نشده بودند و چون احادیث رسیده از پیامبر حاکی بود که امامان دوازده نفرند که نه نفر آنان از نسل امام حسین خواهند بود با فقدان فرزند برای امام رضا (ع) هم امامت خود آن حضرت و هم تداوم امامت را زیر سوال می بردند .
گروه واقفیه این موضوع را دستاویز قرار داد و حضرت رضا (ع) را متهم به عقیمی و امامت ایشان را انکار می کردند .
تولد حضرت جواد الائمه (ع) به این سمپاشی ها خاتمه داد و موضع امام و شیعیان را تقویت کرد و این یکی از دلایل علاقه بی حد و حصر امام به فرزند دلبند خویش است و دوستداران و شیعیان با درک ، پس از عرض ارادت به پیشگاه پدر برای وصول به حاجت های دنیوی و اخروی و بهره مندی از سفره ی اکرام رضوی جواد الائمه را واسطه قرار داده ؛
امامی که همانند حضرت عیسی (ع) و حضرت یحیی (ع) در کودکی علم و حکمت را دریافت نمود و از کودکی جواب گوی محبین و دوستداران بود و در صغر سن که عهده دار عهد و پیمان الهی گردید از علم لدنی و موهبت خدادادی او قاضی القضات مات گردید و در مناظره با دانشمندان برجسته ی عصر خود پیروز و موفق و آنان حیران و سرگردان و دوستان و یاران از مکتبش بهره مند و از پرسش و پاسخ های او راضی و شادمان شدند .
در این برهه از زمان که از حضور ظاهری و مادی ، مظهر جود و سخا و علم و حکمت و وفا بی بهره ایم علاوه بر این که شیفته ی صحن و سرای ملکوتی اش هستیم باید بیش از بیش شیفته و عالم و عامل به گفتار این امام همام باشیم تا ازنور امامتش و جود و سخایش ما نیز بهره مند گردیم .
از فرمایشات گهربار حضرت امام محمد بن علی التقی (ع) : « توسد الصبر و خالف الهوی و ارفض الشهوات »؛
صبر را تکیه گاه خود کن و با هوس مخالفت نما و خواهش های دل را دور انداز.
منبع تبیان
امام جواد علیه السلام از همان کودکی محبت و علاقه شدیدی به اجداد مطهرش و به خصوص حضرت زهرا سلام الله علیها داشت.
به چند مورد از این دلبستگی و تاثیرش در زندگی پربار او اشاره می‌شود:
عبدالله بن زرین می گوید: امام جواد علیه السلام هر روز هنگام ظهر به مسجد پیامبر در مدینه می‌رفت و قبر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله را زیارت می‌کرد.
سپس به سوی خانه فاطمه سلام الله علیها بر می‌گشت، کفش را از پای خویش در می آورد و در آنجا به نماز می‌ایستاد.
سفارش امام جواد علیه السلام به طواف برای حضرت زهرا علیهاسلام
موسی بن قاسم می‌گوید: «به امام جواد علیه السلام گفتم: من تصمیم داشتم از طرف شما و پدرتان طواف کنم اما شنیده‌ام که کسی نباید از طرف اوصیاء طواف کند.»
امام جواد علیه السلام فرمود: «نه، هر چه می‌خواهی طواف کن، مانعی ندارد.»
پس از سه سال دوباره به امام جواد علیه السلام عرض کردم:«من برای شما و پدرتان زیاد طواف می‌کردم، ولی بعد تصمیم گرفتم برای همه معصومین طواف کنم.
بنابراین یک روز برای پیامبر خدا طواف می‌کردم، روز بعد برای علی علیه السلام، روز سوم برای امام حسن، روز چهارم برای امام حسین، روز پنجم برای امام سجاد، روز ششم برای امام باقر و روز هفتم برای امام صادق، روز هشتم برای جدّت امام هفتم، روز نهم برای پدر شما امام رضا علیه السلام و روز دهم برای شما. گاهی نیز از طرف مادرتان حضرت فاطمه سلام الله علیها طواف می کنم.»
امام جواد علیه السلام فرمود:«برای مادرمان، فاطمه، زیاد طواف کن، که این برترین کاری است که می‌توانی انجام دهی.
سوگند به خدا، تو با ولایت اینان، دینی را پذیرا گشته‌ای که خداوند جز آن، دینی از بندگانش نمی‌پذیرد.»
بخش عترت و سیره تبیان
منابع:
بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۱۰۱، ح ۱۵٫
بحارالانوار، ج ۵۰، ص ۵۹، ح ۳۵٫
سایت حوزه
سایت همشهری آنلاین
شایسته است که به ذکر چند نمونه که بیشتر در منابع اهل سنّت است، اشاره کنیم؛
امید است که این جملات نورانی مشعل‌های فروزانی باشند در دهکده ظلمانی جهان امروز و چراغ‌هایی در کوره راه‌های دشوار زندگی.
۱٫ مَنِ اسْتَغْنی بِاللّهِ افْتَقَرَ النّاسُ اِلَیْهِ، وَ مَنِ اتَّقیَ اللّهَ اَحَبَّهُ النّاسُ؛ کسی که با اتکاء به خدا، روی نیاز از مردم بگرداند، مردم به او نیازمند می‌شوند؛ و کسی که پرهیزکاری پیشه سازد، محبوب مردمان می‌گردد.
۲٫ حَسْبُ الْمَرْءِ مِنْ کَمالِ الْمُرُوَّهِ اَنْ لا یَلْقی اَحَداً به ما یَکْرَهُ؛ کمال مروّت آن است که انسان با هیچ کس چنان رفتار نکند که برخودش نمی‌پسندد.
۳٫ مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبیحاً کانَ شَریکاً فیهِ؛ آنکه کار زشتی را نیکو شمارد، در آن کار شریک است.
۴٫ مَنْ وَعَظَ اَخاهُ سِرّاً فَقَدْ زانَهُ وَ مَنْ وَعَظَهُ عَلانِیَهً فَقَدْ شانَهُ؛ کسی که برادر مۆمن خود را پنهانی پند دهد، او را آراسته، و کسی که آشکارا و در حضور دیگران نصیحت کند، چهره اجتماعی او را زشت ساخته است.
۵٫ عُنوانُ صَحیفَهِ الْمُسْلِمِ حُسْنُ خُلْقِهِ؛ سرآغاز نامه عمل مسلمان در قیامت، نیک خُلقی اوست.
۶٫ مَنْ وَثِقَ بِاللّهِ وَ تَوَکَّلَ عَلَی اللّهِ نَجاهُ اللّهُ مِنْ کُلِّ سُوءٍ وَ حَرَزَ مِنْ کُلِّ عَدُوٍّ؛ هرکس به خدا اعتماد داشته باشد و بر او توکلّ کند، خدا او را از هر بدی نجات می‌بخشد و از هر دشمنی حفظ می‌کند.
۷٫ اَلْکَمالُ فِی الْعَقْلِ؛ کمال آدمی در خردمندی است.
۸٫ اَلْعامِلُ بِالظُّلْمِ وَالْمُعینُ عَلَیْهِ وَالرّاضی شُرَکاء؛ ستمکار و یاری کننده ستمکار و کسی که به ستم او راضی است، همه در گناه آن شریکند.
۹٫ یَوْمُ الْعَدْلِ عَلَی الظّالِمِ اَشَدُّ مِنْ یَوْمِ الْجَوْرِ عَلَی الْمَظْلُومِ؛ روز دادخواهی و عدالت بر ستمگر سخت‌تر از روز ستم بر ستمدیده است.
۱۰٫ ثَلاثٌ یُبَلِّغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ تعالی: کَثْرَهُ اْلاِسْتِغْفارِ وَ لینُ الْجانِبِ وَ کَثْرَهُ الصَّدَقَهِ وَ ثَلاثٌ مَنْ کُنَّ فیهِ لَمْ یَنْدَمْ: تَرْکُ الْعَجَلَهِ وَالْمَشْوَرَهُ وَالتَّوَکُّلُ عَلَی اللّهِ عِنْدَ الْعَزْمِ؛
سه چیز انسان را به خشنودی خدا می‌رساند: بسیار آمرزش خواستن از خدا؛ نرم خویی با مردم؛ و بسیار صدقه دادن.
و سه خصلت است که در هر کس باشد، پشیمان نمی‌شود: شتاب نکردن در کارها؛ مشورت در کارها؛ توکّل بر خدا هنگامی که بر انجام کاری تصمیم می‌گیرد.
۱۱٫ اَلْعِفافُ زینَهُ الْفَقْرِ، وَالشُّکْرُ زینَهُ الْغِنی، وَالصَّبْرُ زینَهُ الْبَلاءِ، وَالتَّواضُعُ زینَهُ الْحَسَبِ، وَالفَصاحَهُ زینَهُ الْکَلامِ، وَالْحِفْظُ زینَهُ الرِّوایَهِ، وَخَفْضُ الْجَناحِ زینَهُ الْعِلْمِ، وَحُسْنُ الاَدَبِ زینَهُ الْعَقْلِ، وَبَسْطُ الْوَجْهِ زینَهُ الْکَرَمِ، وَ تَرْکُ المَنِّ زینَهُ الْمَعْرُوفِ، وَالْخُشُوعُ زینَهُ‌الصَّلوهِ، وَ تَرْکُ مالا یَعْنی زینَهُ الْوَرَعِ؛
پارسایی زینت فقر، شکر زینت توانگری، شکیبایی زینت بلا، فروتنی زینت شأن و بزرگی، گویایی زینت سخن، نگهداری و ضبط دقیق زینت روایت، تواضع زینت دانش، ادب زینت خرد، گشاده‌رویی زینت کرم و بخشندگی، منّت ننهادن زینت احسان و نیکی، توجّه و حضور قلب زینت نماز، ترک کارهای بیهوده زینت تقوا و پرهیزکاری است.
۱۲٫ کَیْفَ یَضیعُ مَنِ اللّهُ کافِلُهُ، وَ کَیْفَ یَنْجُو مَنِ اللّهُ طالِبُهُ؛ چگونه ممکن است کسی که خدا سرپرست اوست، تباه شود؛ و چگونه ممکن است کسی که خدا در تعقیب اوست، رهایی یابد؟
۱۳٫ عِزُّالْمُۆْمِنُ غِناهُ عَنِ النّاسِ؛ عزّت مۆمن در بی‌نیازی از مردم است.
۱۴٫ اَلْعُلَماءُ غُرَباءٌ لِکِثْرَهِ الْجُهّالِ بَیْنَهُمْ؛ علما با زیاد بودن جاهلان، غریبند.
۱۵٫ سه عمل نیک: حضرت فرمود: «ثَلاثٌ مِنْ عَمَلِ الاَبْرارِ: اِقامَهُ الْفَرائِضِ وَاجْتِنابُ الَْمحارِمِ وَاحْتِراسٌ مِنَ الْغَفْلَهِ فِی الدِّینِ؛
سه [چیز] از اعمال نیک انسان شمرده می‌شود: برپایی (انجام) واجبات، دوری از محرمات، دوری و پرهیز از غفلت در دین.»
۱۶٫ سه نیازمندی مۆمن: امام جواد علیه‌السلام فرمود: «اَلْمُۆْمِنُ یَحْتاجُ اِلی ثَلاثِ خِصالٍ تَوْفیقٍ مِنَ اللّه وواعظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَقَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ؛
مۆمن به سه چیز نیازمند است: توفیقی از خداوند، واعظی از درون، و پذیرش نصیحت از دیگران.»
۱۷٫ سه راه جذب دیگران: حضرت جواد علیه‌السلام فرمود: «ثَلاثُ خِصالٍ تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّهُ: اَلاِنْصافُ فِی الْمُعاشِرَهِ وَالْمُواساهُ فِی الشِّدَّهِ وَالاِْنطواعِ والرُّجوعُ علی قَلْبٍ سَلیمٍ؛
با سه چیز می‌توانی جلب محبت دیگران کنی: انصاف داشتن در برخوردها، همدردی با دیگران در سختی‌ها و راحتی‌ها، و داشتن قلب سلیم.»
۱۸٫ نشانه کمال ایمان: حضرت فرمود:
«اَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فیهِ اِسْتَکْمَلَ الایمانَ؛ مَنْ اَعْطی للّه وَمَنَعَ فی اللّه وَاَحَبَّ للّه وَاَبْغَضَ فیهِ؛
چهار چیز در هر کس باشد، ایمانش کامل شده است: کسی که برای خدا عطا (و انفاق) کند و در راه خدا منع کند، و برای خدا دوست بدارد و در راه خدا بغض بورزد.»
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
اعلام الهدی، ج ۱۱
بحار الانوار، ج ۷۵
سایت سبطین
سایت اهل البیت
ای ساقی جام و سبوی حیدر
تو صاحب ثلث رجب جوادی
زیباترین مخلوق رب جوادی
میلاد امام جواد (ع) مبارک باد
میلاد تقى نهم امام است امروز
در کشور جود، بار عام است امروز
تبریک فرشتگان به درگاه رضا
هم در صلوات است و سلام است امروز
برخیز به شادى، گه برخاستن است
چون شادى امشب ز گنه تاختن است
امشب شب میلاد تقى هست و شب
عیدى ز جواد و اهل بیت خواستن است
خوش باش که قلب شیعه شاد است امشب
کار همه بر وفق مراد است امشب
درهاى بهشت آرزو باز شده است
چون شام ولادت جواد است امشب
