عفت سامانه جامع عفاف و حجاب
دارا در گفتوگوی تفصیلی با فارس: اجرای طرح “تفکیک جنسیتی ” احترام به دانشجویان دختر و پسر است
خبرگزاری فارس: مدیرکل امور فرهنگی وزارت علوم خاطرنشان کرد: تفکیک جنسیتی، دیوارکشی در دانشگاهها نیست. این طرح در واقع احترام به دانشجویان دختر و پسر است و درخواست برای اجرای این طرح عمومی است.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، این روزها اجرای طرح حجاب و عفاف، تفکیک جنسیتی و اسلامی شدن دانشگاهها که قرار است از ابتدای مهرماه سال جاری برگزار شود به یکی از بحث‌های داغ تبدیل شده است که در این خصوص جلیل دارا مدیرکل امور فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس به تشریح اجرای این طرح‌ها در دانشگاهها پرداخته است.
* فارس: اصطلاح تفکیک جنسیتی را تشریح کنید؟
– دارا: به کار بردن اصطلاحاتی مانند تفکیک جنسیتی، مستمسکی شده برای بسیاری از کسانی که با پوشش، حجاب و عفاف در دانشگاهها مخالفند. اصطلاح تفکیک جنسیتی برای برخی افراد بهانه‌ای شده تا با اصل طرح اسلامی شدن دانشگاهها مخالفت کند. عده قلیلی با بحث اسلامی شدن دانشگاهها موافق نیستند، لذا اصطلاح تفکیک جنسیتی را پیش می‌کشند و از سوی دیگر عده‌ای نیز مفهوم نادرستی از تفکیک جنسیتی را مطرح می‌کنند.
یکی از واژه‌هایی که در دانشگاهها همواره مورد نقد، بحث و گفتوگوی بسیار قرار می‌گیرد، بحث جنس دختر و پسر است و حتی در خصوص میزان قبولی جنسیت‌ها در رشته‌های تحصیلی بحث و جدل وجود دارد. معتقدم باید تأکیدمان بیشتر بر روی این مسئله باشد که در دانشگاهها فضای معنوی و اسلامی برقرار شود و دین‌مداری و معنویت‌خواهی در دانشگاهها گسترش یابد. هدف اصلی انقلاب اسلامی ایران و نهادهای فرهنگی و آموزشی آن تحقق آرمان‌های اسلامی است و دانشگاه زمانی اسلامی می‌شود که ۲ مؤلفه هویت اسلامی و ایرانی در آن موجود باشد. اگر در بحث علمی معتقد به این هستیم که دانشگاهها باید به گونه‌ای باشند که پیشرفت‌های علمی در جایگاه بالایی باشد، جنبه دیگر این است که این پیشرفت‌های علمی باید مبتنی بر فرهنگ و هویت بومی و دینی کشورمان باشد.
* فارس: آیا در بحث اسلامی شدن دانشگاهها، وزارت علوم به بحث محتوا نیز توجه کرده است؟
– دارا: دانشجو و استاد مسلمان و متعهد کسی است که علاوه بر تأکید به تدریس و تحصیل مباحث علمی باید رشد و بالندگی اخلاقی و اسلامی هم داشته باشد. اسلامی شدن دانشگاهها ابعاد مختلفی دارد و در بحث محتوا معتقدیم که هر محتوای درسی نباید در دانشگاهها کشور تدریس شود تا به دنباله‌روی از غرب، منابع آن‌ها را تدریس و تحصیل کنیم. حتی اگر خودمان هم بخواهیم، فرهنگ و تمدن اسلامی اجازه نمی‌دهد تا منابع درسی برگرفته از غرب را تدریس و تحصیل کنیم.
اکنون جهان معتقد به این است که هر فرهنگی برای خود حرفی برای گفتن دارد و بومی‌گرایی در جهان امروز، بحث عمده جامعه‌شناسان است، حتی کشورهای غربی نیز معتقدند که نمی‌توانیم در بسیاری از موارد از فرهنگ‌های دیگر استفاده کنیم و آن را الگو قرار دهیم. نگاه سلطه‌طلبانه غرب بر این امر معتقد است که تمدن خود را در جهان حاکم کند اما جامعه‌شناسان غربی معتقدند تمدن بومی خود را باید بسط و گسترش دهند.
در ایران اسلامی باید مبنا بر این باشد که فضاهای جامعه مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی باشد و بخشی از اسلامی شدن دانشگاهها رسیدن به باطن دانشگاه‌هاست و در این حوزه رویکرد اساتید باید مبتنی بر اخلاق باشد. تحصیل علم، اخلاق و تهذیب نفس باید آمیخته با یکدیگر باشد و اکنون وزارت علوم از نهادهای بالادستی همانند شورای عالی انقلاب فرهنگی تبعیت می‌کند تا اسلامی شدن دانشگاهها را محقق کنند. شاخص‌های فرهنگی و علمی نظام اسلامی با برقراری کمیته‌های تخصصی و شوراهای ویژه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تنظیم می‌شود.
* فارس: در بحث اسلامی شدن دانشگاهها، آیا باید به ظواهر دانشگاهها نیز توجه کرد؟
– دارا: ظواهر دانشگاهها از معماری داخلی تا بحث نوع پوشش دانشجویان را شامل می‌شود. وزیر علوم تأکید دارد که وقتی وارد دانشگاهی می‌شویم باید نمونه بارز یک دانشگاه اسلامی را در ظاهر و باطن مشاهده کنیم. اگر در دانشگاهها اساتید، کارکنان و دانشجویان ظواهر اسلامی را رعایت نکنند، دانشگاه اسلامی محقق نخواهد شد. در بحث تفکیک جنسیتی نباید سطحی به بحث و بررسی بپردازیم و معتقدم باید به صورت عمیق به بحث اسلامی شدن دانشگاهها بنگریم.
یکی از مباحث اسلامی شدن دانشگاهها، حجاب و عفاف در دانشگاه‌هاست و با توجه به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی باید به دنبال این باشیم که فضای معنوی در دانشگاهها ایجاد کنیم و اینکه آیا در دانشگاهی ظواهر اسلامی رعایت می‌شود یا خیر؟ تشخیص اینکه در دانشگاهی ظواهر اسلامی رعایت می‌شود یا نمی‌شود، کار سختی نیست. در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی راهکارهایی مشخص شده که اگر در رشته‌ها و مقاطع تحصیلی امکان برگزاری کلاس‌های جداگانه فراهم باشد، بهتر است این کلاس‌ها به صورت مختلط برگزار نشود و دانشجویان دختر در یک کلاس و دانشجویان پسر در کلاس دیگر تحصیل کنند. اما ممکن است در رشته و یا برخی مقاطع تحصیلی تعداد دانشجویان به حدنصاب نرسد که در این خصوص نیز راهکارهایی در نظر گرفته شده و دختران و پسران دانشجو با رعایت شئونات اسلامی می‌توانند در کلاس‌ها حضور داشته باشند.
* فارس: به نظر شما دلیل برخی افراد مبنی بر مخالفت با اسلامی شدن دانشگاهها چیست؟
– دارا: برخی‌ها معتقدند تفکیک جنسیتی در دانشگاهها یعنی کشیدن دیوار میان دانشجویان دختر و پسر و ۲ قسمت کردن دانشگاه، که واقعاً این‌گونه تفکر صحیح نیست. اکنون سالن‌های مطالعه و سلف‌سرویس‌های دختران و پسران دانشجو در دانشگاهها جداست که دانشجویان نیز به این امر رضایت دارند پس اگر در کلاس‌های درس نیز این شرایط فراهم شود، اشکالی به وجود نخواهد آمد.
بیشتر اشکالی که در بحث حجاب و عفاف در دانشگاهها وجود دارد این است که همه جوانب اسلامی شدن دانشگاهها را رعایت نمی‌کنیم. پیش از دولت اصول‌گرا معمولاً همایش‌های دانشجویی به صورت مختلط برگزار می‌شد اما اکنون این همایش‌ها با چینش مناسب دانشجوی دختر و پسر، بدون هیچ مشکلی برگزار می‌شود.
تفکیک جنسیتی، دیوارکشی در دانشگاهها نیست. این طرح در واقع احترام به دانشجویان دختر و پسر است و درخواست برای اجرای این طرح عمومی است. اگر پیمایشی از خانواده دانشجویان در خصوص اجرای این طرح صورت گیرد، خانواده‌ها نیز پذیرای این‌گونه اقدامات در دانشگاهها خواهند بود. وزیر علوم بارها تأکید داشته که فضای دانشگاهی باید اسلامی باشد و در مواردی اگر بحث جداسازی دانشجویان دختر و پسر مطرح می‌شود با امکانات لازم عملی شود. مراجع عظام تقلید نیز تشخیص داده‌اند که اجرای طرح تفکیک جنسیتی مثبت خواهد بود. تفکیک جنسیتی به معنای اسلامی شدن دانشگاهها و حاکم شدن فضای معنویت در دانشگاه‌هاست اما اگر قرار باشد عده‌ای این‌گونه القا کنند که این طرح دیوارکشی در دانشگاه‌هاست، درست نیست.
* فارس: به نظر شما آیا دانشجویان از این طرح‌ها استقبال خواهند کرد؟
– دارا: مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بحث جدیدی نیست و از سال ۶۶ مطرح شده است. در خصوص اسلامی کردن دانشگاهها که یک قانون به حساب می‌آید، مسئولان پیشین دغدغه اجرا نداشتند اما وزیر علوم دولت دهم و مسئولان این وزارتخانه دغدغه اسلامی شدن دانشگاهها را دارند. دانشجویان از همان ابتدا درخواست‌های عمده‌ای از وزیر علوم داشتند تا قوانین اسلامی در دانشگاهها برپا شود. اسلامی شدن دانشگاهها یک تقاضای دانشجویی بوده و با توجه به این امر از طرح فوق استقبال خوبی خواهد شد. تحصیل در دانشگاهها بر این اصل استوار است که ضوابط و مقررات رعایت شود اگر شرایطی فراهم شود تا ذهن دانشجو از تحصیل خارج شود، با مشکل و معضل مواجه خواهیم شد. باید در دانشگاهها فضای سالمی ایجاد کنیم و بهترین فضای سالم در دانشگاهها ایجاد بستر برای اسلامی شدن است. عمده دانشمندان کشورمان افرادی بودند که در فضای اسلامی تربیت شده و به درجات عالی علمی دست یافته‌اند.
ممکن است برخی از دانشجویان با طرح اسلامی شدن دانشگاهها موافق نباشد که در این خصوص باید گفت ما ملزم به اجرای قانون هستیم. مسئولان دانشگاهی با اسلامی شدن دانشگاهها مخالف نیستند اما در مواردی سوءتعبیر و برداشت وجود دارد که باید به تبیین آن پرداخت.
برخی افراد سعی دارند بحث اسلامی شدن دانشگاهها را سیاسی جلوه دهند تا گرایشات و هدف‌های سیاسی خود را دنبال کنند که این دست از افراد باید بدانند، اسلامی شدن دانشگاهها و طرح‌های زیرمجموعه آن جزو قوانین شورای عالی انقلاب فرهنگی است. اگر افرادی نسبت به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نقد دارند و مدعی هستند که وزارت علوم از این مصوبات جلوتر حرکت می‌کند، ما آمادگی بحث با این افراد را داریم. وزیر علوم بارها در خصوص اسلامی شدن دانشگاهها مواضع خود را مطرح کرده است و اگر برخی افراد معتقدند که وزیر علوم فراتر از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی حرکت می‌کند، آماده بحث و گفت‌وگو هستیم.
منبع: خبرگزاری فارس
