واقعه تاریخی و مهم کربلا از جمله اتفاقات تلخ و جانسوزی است که نه تنها جهان اسلام و تشیع را به درد آورده بلکه تمام بشریت از هر دین و اعتقادی که باشند با شنیدن آن متاثر میشوند؛ حادثهای سترگ و جانکاه که هر بخش آن پر از عبرت و درسآموزی است؛
لذا در این نوشتار بر آن شدیم تا نگاهی کوتاه و گذرا به نقش و جایگاه زنان در کربلا اشاره کنیم؛ همانهایی که همسران و فرزندان خود را در زمان کارزار و امتحان سختی که برای آنها رقم خورده بود برای یاری امام خود فرستادند پس از آن نیز با پرچمداری حضرت زینب کبری سلام الله علیها در مقابل خشونتها و حقارتهایی که دشمن به خیال خود در حق آنها روا میداشت خم به ابرو نیاوردند؛ چنانچه تاریخ گواهی میدهد بر عظمت و شرافت این زنان وارسته و نام بلند آنان، ثبت و جاودانه مانده است. زنان در کربلا نشان دادند که تکلیف اجتماعی و اطاعت از ولی امرمسلمین، فقط خاص برای مردان نیست، بلکه آنان نیز برابر وظیفه شرعی خود باید به جریانها و اتفاقات اجتماعی توجه کنند و آنجا که مسئله حمایت از دین و اقامه حق و یاری امام زمان، به میان میآید و تنها با قیام میسر میشود، در صحنه حضور یابند.
حضرت زینب تقویتکننده روحیه مقاومت در عاشورا
هنگامی که از زنان و حضور مستقیم آنان در صحنههای حساس عاشورا و کربلا سخن به میان میآید، ناخودآگاه نام حضرت زینب به ذهنها متبادر میشود؛ شیرزنی که به حق، دختر علی مرتضی است. بانوی بزرگواری که مانند پدر و مادر خود جامع کمالات و صفات پسندیده بود. نمودار حق و جهاد در راه خدا و نگهدارنده ایمان و عقیده، قهرمان دلیری و شجاعت، جلوه فصاحت و بلاغت، شعله ستیزهجوی باطل و آتشافشان حق در برابر نیروهای ستمگر و کوبنده دژخیمان زورگو و همین لرزه به اندام دشمن میانداخت.
نقش حضرت زینب، چنان برجسته و فراگیر است که پرداختن به آن مجال زیادی میطلبد. در رابطه با امام حسین به غیر از اینکه ایشان را امام زمان خود میدانست و تحت هر شرایطی مطیع امر آن امام همام بود در نقش یک همراه، همدل و همراز صمیمی ایشان را تسلی و آرامش میداد و با جملههای زیبا و علیگونه خویش، حقانیت قیام امام را بر سپاهیان دشمن متذکر میشد و اگر در بخشی از سپاه اسلام به دلیل جنگ روانی دشمن با شایعهپراکنیها، تزلزل یا تردید و تحیری ایجاد میشد، با پیامهای وحدتآفرین و علیوار خویش، یکدلی را در محیط حاکم میکرد تا رزمندگان اسلام با قوت و صلابت بیشتری به میدان رزم علیه دشمن بروند.
الحق آن بانوی مخدره را باید آرامشدهنده عاشوراییان در واقعه عظیم کربلا دانست که وجودش و حرفهایی که میزد برای همه بهخصوص امام حسینعلیه السلام که باوجود خواهر قوت قلب میگرفت، تسلیبخش و آرامشدهنده بود. در کنار آن؛ مراقبت از کودکان، ایجاد روحیه مقاومت در برابر شهادت عزیزان، در جمع زنان، مدیریت بانوان مضطرب و نگران و محافظت از جان امام سجاد علیه السلام و جانبازان کربلا و ایجاد آرامشروانی در بین بازماندگان و…از جمله نقشهای مهم حضرت زینب سلام الله علیها است. زینب سلام الله علیها در تمام صحنههای عاشورا در کربلا و پس از آن چون کوهی استوار، مقاومت کرد تا رسالتی را که بر عهده گرفته با شایستگی به سرانجام رساند.
زنان در کربلا
اصولأ حضور زنان در جنگها و سفرها به خصوص سفرهای طولانی مدت در میان اعراب مرسوم بود تا از این طریق خانواده آنها در کنار خودشان در امنیت و سلامت از گزند دشمنان و مهاجمان باشند و از آنجا که امام حسین به خوبی به عاقبت این سفر بدون بازگشت آگاه بود و میدانست با رفتن ایشان از مدینه ممکن است، مورد تعرض قرار بگیرند اهل بیت خود را همراه کرد؛ در واقع امام حسین با علم به شهادتش و برای ادامه قیام و تحقق اهداف خود و رسوا کردن بنیامیه همچنین جلوگیری از انحرافات امت و ممانعت از تحریف وقایع، زنان و کودکانش را همراه برد.
به تبعیت از ایشان، بنیهاشم و یاران هم با خانوادههای خود عازم سفر کربلا شدند زنانی که در کربلا حضور داشتند، برخی از اولاد امام علیعلیه السلام بودند، و برخی جز آنان، چه از بنیهاشم یا دیگران بودند.
افرادی مانند: حضرت زینب، ام کلثوم، فاطمه، صفیه، رقیه و امهانی از اهل بیت بودند، فاطمه و سکینه، دختران سید الشهدا بودند، رباب، عاتکه، مادرمحسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل، فضه نوبیه، کنیز خاص امام حسین و مادر وهب بنعبد الله نیز از زنان حاضر در کربلا حضور داشتند.
پاسداری از حجاب درس بزرگ عاشورا
از درسهای مهم عاشورا پاسداری از حجاب است که برای بانوان جامعه اسلامی بسیار آموزنده و در عین حال هشداردهنده است.
وقتی در عصر عاشورا لشکریان بیشرم یزید خیمههای اهل بیت و یاران امام حسینعلیه السلام را آتش زدند و گستاخانه از غارت لباسهای خانواده شهدا و حرم اهل بیت (علیهم السلام) نیز چشمپوشی نکردند، درحقیقت بعد دیگری از رسالت زنان قهرمان کربلا، یعنی حفظ عفاف و حجاب نمود بیشتری پیدا کرد و جلوهگر شد. بانوان در هر جایگاه و سنی که بودند هر یک به گونهای در اینباره به انجام وظیفه میپرداختند. راویان تاریخی نقل میکنند وقتی که مردم گرد آمده بود که اسرای اهل بیت را تماشا کنند، بانو امکلثوم خطاب به آنها فرمود:«ای مردم! آیا شرم نمیکنید برای تماشای اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم که پوشش مناسبی ندارند، جمع شدهاید؟»
حضرت زینب علیهاالسلام هم در کاخ یزید خطاب به او میفرمایند: «یَابنَ الطُلَقاءِ، آیا این کار تو که زنان و کنیزانت را در جای امن و دور از چشم مردم قرار دادهای و دختران رسول خدا را با پوشش نامناسب در شهرها میگردانی، که همه به آنها نگاه کنند، عادلانه است؟!» جاودانگی عاشورا، پس از چهارده قرن حاصل کار همین بانوان بازمانده بود که نگذاشتند این واقعه در صحرای خشک و سوزان کربلا دفن شود و فراموش شود و یا از یاد برود. زیرا
«تاریخ کربلا یک تاریخ مذکر ـ مؤنث است. حادثهای که مرد و زن هر دو در آن نقش داشتهاند ولی مرد در مدار خودش و زن در مدار خودش».
رسالت مهم زنان در عاشورا
در کنار همه وظایفی که زنان در نیمروز عاشورا به عهده داشتند مانند: پرستاری حمایت و دلداری، تشویق همسران و فرزندان خود به به یاری امام زمانعلیه السلام، اما مهمترین رسالتی که بر عهده زنان خصوصأ حضرت زینب و اهل بیت امام حسین گذاشته شده بود، این بود که حوادث کربلا را برای دیگران بازگو کنند، پیام آن حضرت را به همگان برسانند و تلاش کنند که حادثه کربلا برای همیشه زنده بماند و از عصر عاشورا تا به امروز این رسالت مهم همچنان به دوش زنان مسلمان و شیعی است تا زینبوار عمل کنند و نگذارند پیام عاشوراییان در دفتر تاریخ خاک بخورد و مسکوت بماند و آن را نسل اندر نسل و سینه به سینه انتقال دهند و ادامهدهنده راه شهدای کربلا باشند. همانطور که زنان ما در دفاع مقدس با تربیت فرزندان پاک و صالح در این نظام و انقلاب نقشبسزایی را ایفا کردند و آن را به اثبات رساندند.
تحریریه سایت باحجاب- معصومه طاهری
منبع: سایت: با حجاب