تاکید سیره نبوی درباره حضور زن در فعالیت های اجتماعی بر دو محور می باشد: اولین محور این است که زن نباید از مسئولیت های درون خانواده غفلت کند. محور دوم اینکه زن برای فعالیت در اجتماع باید اصول و قوانین مورد تاکید اسلام در روابط زن و مرد را رعایت کند و زمینه ساز فساد اخلاقی در جامعه نگردد. با نگاهی به مکتب پیامبر بزرگ اسلام به این نتیجه میرسیم که گفتار و رفتار پیامبر(ص) در تمامی مراحل زندگی،الگوی بشر برای رسیدن به کمالات انسانی و اخلاقی است و شیوه های تربیتی آن حضرت، به ویژه در زمینه اخلاق خانوادگی و همسرداری ، می تواند سعادت خانواده را تضمین نماید. اسلام در مسائل اجتماعی و سیاسی نیز، برای زن شخصیت مستقل حقوقی قائل است. دخالت زن را مانند مرد در تمام فعالیتهای اجتماعی و شئون سیاسی جایز میداند و هیچ فرقی بین آن دو از این جهت نمیگذارد. جالب است بدانیم که زن خود را برابر با مردان می دانست و به همین جهت نام«شقیقه» بر خود می نهاد. «و ما نحن و الفتیان الاشقاق» در مثال آمده است که «ان النساء شقائق القوام». شقائق جمع شقیقه است و به معنی هر چه که دو نیم می شود و همه حقوق یک نیم به نیم دیگر هم سرایت می کند.( آئینه وند، ش۳، ۱۳۸۴، ص ۵-۲۶)
همانگونه که اشاره کردیم مشارکت زنان در فریضه امر به معروف و نهی از منکر، بیعت، هجرت و دیگر فعالیتهای اجتماعی هم پای مردان در عصر رسالت، دلیل احترام پیامبر(ص) به حقوق و مقام زنان در حوزه عمومی است.این مسلم است که زنان در بیعت های که پیامبر(ص) با مسلمان می بست حضور داشتهاند، مشهور ترین این بیعت ها بیعت عقبه است که زنان در آن مشارکت داشتند.( آیتی، ۱۳۶۲، ص ۳۲۴ و ۳۳۶) در صلح حدیبیه و در فتح مکه نیز زنان با پیامبر بیعت نمودند. ابن سعد نام ۴۸۰ نفر از زنانی که با پیامبر بیعت نمود را نام می برد.( ابن سعد،۱۳۸۲،ج ۸،ص ۱-۴) در اینجا دو نکته جلب توجه میکند: اول آن که در جامعهای که گاه زن را در زمره کالا دست به دست میکنند، سخن از بیعت زنان، انقلاب فرهنگی به حساب میآمد و دوم آن که گویا الگوی مشارکت زنان در اصلاح جامعه، از نگاه اسلام، الگویی جنسیتی و با محوریت عفاف و حفظ کیان خانواده است.
در سیره نبوی نمونه زیادی از مشورت حضرت با زنان در امور مختلف وجود دارد: درجریان صلح حدیبیه پس از امضای قرارداد، رسولخدا به مسلمانان دستور داد قربانی کنید و پس از آن تقصیر نمایید. هیچ کس به دستور پیامبر(ص) عمل نکرد. رسولخدا بر امسلمه وارد شد و جریان را ذکر کرد. امسلمه گفت: «شما خود قربانی کنید و حلق کنید و با کسی سخن مگویید». پیامبر(ص) بیرون آمد و آن عمل را انجام داد، مسلمانان نیز تبعیت کردند(الواقدی، ، ۱۹۸۹م، ج۲، ص۶۱۳) در مورد دیگری از حضرت روایت شده است«با زنان در مسئله ازدواجشان مشورت کنید. گفته شد: دوشیزگان حیا میکنند. فرمود: سکوت آنان رضایت آنهاست.( بیهقی بی تا، ج،۷ ص ۱۲۳٫)
منابع:
فرهنگ نیوز