خانه / از منظر اجتماعی روانی تاریخی / از منظر اجتماعی / تاریخچه حجاب و عفاف در ادیان و اقوام گذشته

تاریخچه حجاب و عفاف در ادیان و اقوام گذشته

* خدیجه محمدیان

بنابر گواهی متون تاریخی در اکثر قریب به اتفاق ملت ها و آیین های جهان، حجاب در بین زنان معمول بوده است؛ هر چند در طول تاریخ فراز و نشیب های زیادی را طی کرده و گاهی با اعمال سلیقه حاکمان، تشدید یا تخفیف یافته است، ولی هیچگاه بطور کامل از بین نرفته است مورخان به ندرت از اقوام بدوی که زنانشان دارای پوشش مناسب نبوده و یا به صورت برهنه در اجتماع ظاهر می شدند یاد می کنند.
دانشمندان تاریخ حجاب و پوشش زن را به دوران ما قبل از تاریخ و عصر حجر نسبت می دهند کتاب (زن در آینه تاریخ) پس از طرح مفصل علل و عوامل تاریخ حجاب می نویسد: با توجه به علل ذکر شده و بررسی آثار و نقوش به دست آمده پیدایش حجاب به دوران پیش از مذاهب مربوط می شود و به این دلیل عقیده عده ای که می گویند (مذهب) موجب حجاب می باشد، صحت ندارد، ولی باید پذیرفت که در دگرگونی و تکمیل آن بسیار موثر بوده است.
پوشش زن در یونان و روم باستان:
دایره المعارف لاروس درباره پوشش زنان یونان باستان می گوید: زنان یونانی در دوره های گذشته صورت و اندامشان را تا روی پا می پوشاندند این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود در جزایر کورس و امر جوس و دیگر جزایر ساخته می شد زنان فینقی نیز دارای پوششی قرمز بودند سخن درباره حجاب در لابلای کلمات قدیمی ترین مولفین یونانی نیز به چشم می خورد حتی بنیلوب همسر پادشاه عولیس فرمانروای ایتاک نیز با حجاب بوده است زنان شهر ثیب دارای حجاب خاصی بوده اند بدین صورت که حتی صورتشان را نیز با پارچه می پوشاندند این پارچه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار می گرفت تا بتوانند ببینند. در اسپارته دختران تا موقع ازدواج آزاد بودند ولی بعد از ازدواج خود را از چشم مردان می پوشاندند نقش هایی که بر جای مانده حکایت می کند که زنان سر را می پوشاندند خواه باکره و خواه دارای همسر باشند حجاب در بین زنان سیبری و ساکنان آسیای صغیر و زنان شهر ماد و فارس نیز وجود داشته است زنان رومانی از حجاب شدیدتری برخوردار بوده اند به طوری که وقتی از خانه خارج می شدند با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها می پوشانند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شود.
یکی از تاریخ نویسان غربی نیز شواهد زیادی دال بر وجود حجاب در بین زنان یونان و روم باستان آورده است او درباره (الهه عفت) که یکی از خدایان یونان باستان است می گوید آرتمیس، الهه عفت است و عالی ترین نمونه و الگو برای دختران جوان به شمار می آید دارای بدنی نیرومند و ورزیده و چابک و به زیور و عفت و تقوا آراسته است.
همچنین درباره مردم یکی از قبائلی که نهصد سال قبل از میلاد زندگی می کرده اند آمده است: بالاتر از ارمیان و در کنار دریای سیاه سکاها بیابانگردی می کردند آنها مردم وحشتی و درشت اندام قبائل جنگی نیمه مغول و نیمه اروپایی بسیار نیرومندی بودند که در ارابه به سر می بردند و زنان خود را سخت در پرده نگاه می داشتند.
این مورخ در جای دیگر می گوید: زنان فقط در صورتی می توانند خویشان و دوستان خود را ملاقات کنند و در جشن های مذهبی و تماشاخانه ها حضور یابند که کاملا در حجاب باشند.
همچنین از قول یکی از فلاسفه یونان باستان درباره شدت پوشش زن نقل می کند: نام یک زن پاک دامن را نیز چون شخص او باید در خانه پنهان داشت.
پوشش زن در ایران باستان
در مورد پوشش زنان ایران باستانی مطالب زیادی در تاریخ وجود دارد ویل دورانت درباره پوشش زنان ایران باستان و این که حجاب بسیار سختی در بین آنان رایج بوده است می گوید: زنان طبقات بالای اجتماع جرأت آنرا نداشتند که جز در تخت روان روپوش دار خانه برون بیایند هرگز به آنان اجازه داده نمی شد که آشکارا با مردان آمیزش (اختلاط) کنند زنان شوهر دار حق نداشتند هیچ مردی را ولو پدر یا برادرشان باشد، ببینند. در نقش هایی که در ایران باستان بر جای مانده هیچ صورت زن دیده نمی شود و نامی از ایشان به نظر نمی رسد.
از دایره المعارف لاروس نیز به دست می آید که حجاب در بین مادها و پارس ها وجود داشته است همچنین در تفسیر اثنی عشری آمده است: ( تاریخ نشان می دهد که حجاب در فرس قدیم وجود داشته است).
نصوصی که بیانگر حجاب زنان ایران باستان است نشان می دهد که زنان در دوره های مختلفی چون دوره مادها، پارسی ها (هخامنشیان) اشکانیان و سامانیان دارای حجاب و پوشش بوده اند که به چند نمونه آن اشاره می شود:
دوره مادها:
در کتاب پوشاک باستانی ایرانیان آمده: اصلی که باید در نظر داشت، این است که طبق نقوش برجسته و مجسمه های ماقبل میلاد، پوشاک زنان آن دوره (مادها) از لحاظ شکل (با کمی تفاوت) با پوشاک مردان یکسان است.
وی در ادامه برای توضیح نقوش بر جای مانده می نویسد: مرد و زن به واسطه اختلافی که میان پوشش سرشان وجود دارد، از هم تمیز داده می شوند به نظر می رسد که زنان پوششی نیز روی سر خود گذارده اند و از زیر آن گیسوهای بلندشان نمایان است.
دوره پارسی ها (هخامنشیان)
پارسی ها به وسیله کوروش، دولت ماد را از میان برداشته و سلسله هخامنشی را تأسیس کردند. آنها از نظر لباس همانند مادها بودند در مورد پوشاک خاص زنان این دوره آمده است: از روی برخی نقوش مانده از آن زمان به زنان بومی بر می خوریم که پوششی جالب دارند پیراهن آنان پوششی ساده و بلند یا دارای راسته چین و آستین کوتاه است به زنان دیگر آن دوره نیز بر می خوریم که از پهلو به  اسب سوارند. اینان چادری مستطیل بر روی همه لباس خود افکنده و در زیر آن یک پیراهن با دامن بلند و در زیر آن نیز پیراهن بلند دیگری تا به مچ پا نمایان است.
دوره اشکانیان
در این دوره نیز همانند گذشته حجاب زنان ایرانی کامل بوده است در این باره چنین می خوانیم: لباس زنان اشکانی پیراهنی بلند تا روی زمین، گشاد، پرچین، آستین دار و یقه راست بوده است. پیراهن دیگری داشته اند که روی اولی می پوشیدند و قد این یکی نسبت به اولی کوتاه و ضمنا یقه باز بوده است روی این دو پیراهن چادری سر می کردند.
در جای دیگر آمده است چادر زنان اشکانی به رنگ های شاد و ارغوانی و یا سفید بوده است. گوشه چادر در زیر یک تخته فلزی بیضی منقوش یا دکمه که به وسیله زنجیری به گردن افکنده شده، بند است. این چادر به نحوی روی سر می افتد که عمامه ( نوعی کلاه زنانه) را در قسمت عقب و پهلوها می پوشانیده است.
در کتاب پارتیان نیز آمده است زنان عهد اشکانی قبایی تا زانو بر تن می کردند با شنلی که بر افکنده می شد و نیز نقابی داشتند که معمولا به پس سر می آویختند.
دوره ساسانیان:
در این دوره اردشیر پسر بابک با استفاده از ضعف اشکانیان سلسله ساسانیان را بنیان نهاد و دین زرتشت را دین رسمی کشور قرار داد. اوستا را ترجمه و آتشکده های ویران را بازسازی نمود زنان در این دوره که احکام دینی زرتشتیان در کشور اعمال می شده است همچنان دارای حجاب کامل بودند در مورد پوشاک زنان چنین آمده است:
چادر که از دوره های پیش مورد استفاده بانوان ایران بوده است در این دوره نیز به صورت مختلف مورد استعمال داشته است.
حجاب زنان در این دوره چنان اهمیتی داشت که حتی لباس هنر پیشگان زن، مانند لباس های بلند سایر بانوان تا پشت پا کشیده شده است برای اثبات توجه زنان در این دوره به حجاب کافی است این نقل تاریخی را از منابع اسلامی مرور کنیم: هنگامی که سه تن از دختران کسری، پادشاه ساسانی، را با ثروت فراوانی از اموال برای عمر آوردند شاهزادگان ایرانی را در برابر عمر در حالی که با پوشش و نقاب خود را پوشانده بودند، ایستادند، خلیفه دستور داد با آوازی بلند بر آنان فریاد کشند که پوشش از چهره بر گیرند تا مسلمانان آنها را ببینند و خریداران پول بیشتری به پای آنها بریزند دوشیزگان ایرانی از برهنه کردن صورت خودداری کردند و مشت بر سینه نماینده عمر زدند و آنان را از خود دور ساختند خلیفه خشمناک شد و خواست تا با تازیانه آنان را بیازارد در حالیکه شاهزادگان ایرانی می گریستند.
حضرت علی (ع) به عمر فرمود: در رفتارت مدارا کن، از پیغمبر خدا (ص) شنیدم که می فرمود: بزرگ و شریف هر قومی را که خوار و فقیر شده گرامی بدارید عمر پس از شنیدن فرمایش حضرت علی (ع)‌ آتش خشمش فرو نشست سپس حضرت اضافه کرد: با دختران ملوک نباید معامله دختران بازاری (کنیزان) کرد.
پوشش زن در ادیان بزرگ الهی
حجاب در شریعت حضرت ابراهیم (ع)
در آیین مقدس حضرت ابراهیم (ع) مسأله پوشش زنان، حائز اهمیت بوده است. در کتاب تورات چنین می خوانیم (رفقه) چشمان خود را بلند کرده و اسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد زیرا از خادم پرسید: این مرد کیست که در صحرا به استقبال ما می آید؟ خادم گفت: آقای من است پس برقع خود را گرفت خود را پوشانید.
از این بیان روشن می شود که پوشش زن در مقابل نامحرم در شریعت حضرت ابراهیم (ع) وجود داشته است؛ زیرا (رفقه) در مقابل اسحاق که به او نامحرم بود از شتر پیاده شد و خود را پوشاند تا چشم اسحاق به او نیفتد.
حجاب در آیین یهود
در اصول اخلاقی تلمود که یکی از کتاب های مهم دینی و در حقیقت فقه مدون و آیین نامه زندگی یهودیان است آمده اگر زنی به نقض قانون یهود می پرداخت چنانچه مثلا بی آنکه چیزی بر سر داشت به میان مردم می رفت یا با هر سخنی از مردان درد دل می کرد یا صدایش آنقدر بلند بود که چون در خانه اش تکلم می نمود. همسایگانش می توانستند سخنان او را بشنوند در آن صورت مرد حق داشت بدون پرداخت مهریه او را طلاق دهد.
حجاب در آیین مسیحیت:
در کتاب انجیل آمده است پولس در رساله خود به قدنتیان تصریح می کند: اما می خواهم شما بدانید که سر هر مرد، مسیح است و سر زن، مرد و سر مسیح خدا هر مردی که سر پوشیده دعا یا نبوت کند سر خود را رسوا می نماید اما هر زنی که سر برهنه دعا کند سر خود را رسوا می سازد زیرا این چنان است که تراشیده شود. زیرا اگر زن می پوشد موی را نیز ببرد و اگر زن را موی بریدن یا تراشیدن قبیح است باید بپوشد زیرا که مرد از زن نیست بلکه زن از مرد است و نیز مرد از زن نیست بلکه زن از مرد است و نیز مرد به جهت زن آفریده نشده بلکه زن برای مرد از این جهت زن می باید عزتی بر سر داشته باشد به سبب فرشتگان… در دل خود انصاف دهید آیا شایسته است که زن ناپوشیده نزد خدا دعا کند پس در جایی که برای دعا باید سر زن پوشیده باشد به هنگام روبرو شدن با نامحرم پوشش سر لازم تر خواهد بود.
و نیز در انجیل در رساله پولس به تیموتاوس می گوید: و همچنین زنان خود را بیارایند به لباس حیا و پرهیز نه به زلف ها و طلا و مروارید و رخت گران بها بلکه چنان که زنانی را می شاید که دعوای دینداری می کنند به اعمال صالحه.
۱ – حجاب و نقش آن در سلامت اجتماع و آرامش روانی
رعایت حجاب در سلامت و پاکی اجتماع موثر است. به علت تاثیر زیاد آن در استحکام خانواده به عنوان پایه و اساس اجتماع و نیز تاثیر آن در ساخته شدن فرزندان با تربیت صحیح و پاک نگه داشتن محیط اجتماع از عوامل تحریک آمیز حیوانی.
معلوم است وقتی کانون خانواده گرم و پر جاذبه باشد، این گرمی و استحکام در بالا بردن روحیه عمومی مردم و جامعه تاثیر بسزایی خواهد داشت. وقتی کودکان چنین خانواده ای با تربیت صحیح و تعادل روحیه و افکار پرورش یافتند، در جامعه منشأ سازندگی، ترقی و تعالی می شوند.
اکثر دختران و پسرانی که در سنین پایین به دام مفاسد مختلف می افتند، کسانی هستند که از تربیت حقیقی و صحیح محروم بوده اند این ظلم را هیچ کس جز والدین به آنها نکرده اند.
از طرفی با رعایت حجاب، ریشه بسیاری از تفاخرها، تکاثرها، اسراف ها، تحریک های بی موقع در اجتماع کنده خواهد شد و بذر فساد خشکیده خواهد شد. چرا که دیگر زنان عمر خود را به جای مصرف در اینگونه ضد ارزش ها در جهت هدف نهایی زندگی انسانی و سعادت راستین صرف می کنند و لذا دیگر، گناه به فساد کشاندن سایر افراد جامعه و اتلاف عمر آنان و ایجاد زمینه برای انواع فساد در اجتماع صورت نمی گیرد. گسترش بوتیک های کذایی، تهیه و توزیع لباس های مبتذل غربی با تصویرها، تکثیر و توزیع نوارهای مبتذل و نوارهای موسیقی و… از مواردی هستند که جوانان بی گناه و کم تجربه را به سوی منجلاب فساد و تباهی سوق می دهند.
برای اینکه جوانان از این آفات در امان باشند، باید در خانواده بطور صحیحی تربیت شوند، اما اگر مادر اسیر انواع هوس ها و تمایلات حیوانی باشد، نمی تواند برای فرزندانش الگوی کاملی باشد.
۲ – حجاب و نقش آن در مسؤولیت های اجتماعی
هر انسانی در برابر اجتماع خود وظایف و مسؤولیت هایی دارد و زنان نیز هر چند با گرم نگه داشتن کانون خانواده و تربیت صحیح فرزندان، بزرگترین خدمت ها را به جامعه می کنند، اما انتظار از آنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه بیش از این می رود. اسلام عزیز خواسته است که آنان در جامعه نیز نقش داشته باشند.
حضور زنان در ستادهای پشتیبانی، درمانی و غذایی، همدوش با رزمندگان اسلام و در دیگر جاها در دوران پیامبر و حضور گسترده آنها در تاریخ انقلاب اسلامی ایران چه در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و چه در دوام آن به خصوص دوران جنگ و سایر مسایل زندگی خود نشانگر این انتظار است.
امام خمینی قدس سره در مورد نقش زنان در انقلاب اسلامی مطالب مهمی بیان کرده اند که از آن جمله خطاب به آنان چنین می فرمایند: «نقش شما زنان در این نهضت از مردها بیشتر بوده» و نیز می فرمایند: «همانطور که مردها وارد میدان بودند، بانوان محترم هم وارد بودند، بلکه زحمات اینها بیشتر از مردها بود.»
۳ – خروج از لشکریان دشمن و ایمنی از عذاب الهی و کسب ثواب اخروی
شیطان از روابط زن و مرد برای به گناه انداختن استفاده می کند لذا بدحجابی و بی حجابی و نیز عدم رعایت اصول شرعی در روابط با نامحرم، شخص را در معرض خشم خدا قرار می دهد. چرا که وجود شخص هم آلوده به گناه می شود و هم آلوده کننده دیگران و این چیزی نیست که خداوند برای بندگان دوست داشته باشد. بزرگان دین و همه انبیاء و ائمه حاضر بودند سخت ترین آزارها و شکنجه ها را تحمل کنند ولی هرگز لحظه ای دچار خشم خداوند نشوند. گیریم که ما محبوب هزاران و میلیون ها نفر از بندگان خدا بشویم، چه فایده اگر محبوب خدا نباشیم و او راضی نباشد. پیروزی های ظاهری نباید ما را گول بزند و عقل و شعور را از ما بگیرد و ما را دچار عذاب دردناک الهی کند که: «ان ربک لشدید العقاب»
خانمی که در حجاب مخالفت امر خدا را می کند، پس از مرگ چه می کند؟ روزی که همه چیز و همه کس او را تنها می گذارند و رها می کنند چرا باید عشق و رضایتش را فدای خودخواهی های دیگران کند؟ او نباید خود را اسیر هوس ها و دام های شیطانی کند.
از طرف دیگر خداوند همانطور که برای نافرمانی و گناه عذاب و عقاب قرار داده، همانطور هم برای کسانی که به فرمان های او عمل می کنند پاداش و ثواب اخروی قرار داده است.
۴ – پوشش اسلامی و حفظ نسل از خطر سقوط
شکی نیست که یکی از آثار بی حجابی، بی بند و باری و روابط نامشروع در ابعاد وسیع است چنانکه در دنیای غرب، به خوبی دیده می شود و آثار نکبت بار روابط نامشروع بر کسی پوشیده نیست، یکی از آثار آلوده شدن نسل و به دنبال آن سقط جنین و تولد فرزندان نامشروع و غیر قانونی است که متاسفانه بر اثر عدم رعایت عفت و پوشش اسلامی، این آثار روز بروز بیشتر می شود و آمار نشان می دهد که این موضوع در کشورهایی که پوشش اسلامی رعایت نمی شود به مراتب بیشتر از جاهایی است که پوشش اسلامی رعایت می شود.
طبق گزارشی که اخیراً از طرف اداره «تحقیقات اجتماعی آمریکا» انتشار یافته تعداد نوزادان غیر قانونی نسبت به ده سال قبل ۴۷ درصد افزایش یافته است.
بدون تردید: یکی از بزرگترین مشکلات اجتماعی، وجود فرزندان بی سرپرست است که اصل خلقتشان براساس انحراف پایه گذاری شده است و بر اثر وجود زمینه نامساعد معنوی در آنها، خطرات آنها از نظر روانی بسیار قابل توجه و جدی است چنین فرزندانی مسلماً طبیعی نیستند و چون پایه وجودیشان براساس قانون شکنی پی ریزی شده تا حدود زیادی به گناه و قانون شکنی متمایل هستند زیرا میوه گناه هستند.
روشن است که حجاب اسلامی نقش اساسی در حفظ نسل و تامین پاکی خلقت نسل های آینده دارد، چرا که زن مربی جامعه است و انسان ها از دامن او پیدا می شوند، اگر او دامن خود را در پناه پوشش حفظ کند سعادت انسان های آینده را پایه ریزی کرده است.
۵ – مبارزه با نفس
میل به خودنمایی و جلوه گری به مصالحی در سرشت زن نهفته است که باید در مسیر درست و هدفی والا بکار گرفته شود. چراکه هیچ گرایشی بدون جهت در جان انسان به ودیعت نهاده نشده است. اما اگر این گرایش مرزی نداشته باشد و همه جا نمود داشته باشد، فساد آفرین است.
زیبایی برای زن در وجود او سرمایه است، اما باید بجا مصرف شود و زکات جمال زن، حفظ او و عفاف است. جواز کشف حجاب در مقام محارم از جمله شوهر، این غریزه را جهت می دهد که خودآرائی زن مختص به شوهر باشد و منع آن در برابر نامحرم، این غریزه را کنترل می کند.
وقتی زن در جهت کنترل این خواهش، اقدام کرد آمادگی غلبه بر سایر خواهش ها را بدست آورده و در جهت رشد و تعالی خود حرکت می کند و انسانی مهذب می شود که می تواند جامعه خود را نیز بسازد. بدون هیچ تردیدی، اندام زن اگر آراسته گردد، هوس بازان را به هیجان می آورد و نسبت به زن تعرض می کند. در سایه رعایت عفاف، زن با شهامت هر چه تمامتر به وظیفه خود در اجتماع مشغول شده و خطری نیز متوجه او نمی شود. از طرف دیگر انسان هم در مبارزه با نفس اغواگر پیروزی را کسب می کند.
راههای مبارزه با بدحجابی و بی حجابی
استعمارگران فرهنگ ستیز، در جوامع اسلامی برای زدودن ارزش های اسلامی تلاشی شگرف بکار گرفته اند تا در بینش افراد، دگر اندیشی ایجاد کنند. آنان به زنان القاء می کنند که شخصیت و ارزش زن در عرضه وجود و زیبایی های به نمایش گذاشته اوست.
از طرفی بعضی از زنان و دختران که دچار کمبودهای شخصیتی هستند خودآرائی را نوعی ایجاد شخصیت پنداری تلقی کرده و با جلب نظرها عقده حقارت خود را جبران می کنند. در حالی که عصمت و عفت زن حق خداست زن نمی تواند بگوید حجاب مربوط به خودم است و می خواهم از آن صرف نظر کنم.
علامه سیدشرف الدین عاملی می فرماید: آنچه را که دشمن انجام داده باید ویران کرد و آنچه را انجام می دهد باید سد کرد و آبی را که بر جوی روان است باید باز گرداند.
بنابراین از طرق زیر باید با پدیده بدحجابی و بی حجابی مبارزه کرد:
۱ – تقویت ایمان و اعتقاد
در زن باید باور استوار، ایمان عمیق ایجاد شود زنی که دل به حق داده و اندیشه به خدا سپرده و فرجام زندگی دنیوی اش را پذیرفته چطور حاضر می شود خودآرایی و خودنمایی کند و خود را در معرض دیدهای آلوده قرار دهد و زمینه های تلذذ دیگران و مآلاً فسادآفرینی را بوجود آورد؟!
این جمله بلند حضرت علی علیه السلام که فرموده: «المرء بایمانه و المومن بعمله» نشانگر آن است که باورها و ایمان های راسخ، عالی ترین نقش را در کیفیت زندگانی انسانی ایفاء می کنند.
۲ – احیاء فرهنگ اصیل اسلامی
احیاء‌ ارزش های اصیل اسلامی و فراخوانی زن مسلمان به تعقل و دریافتن ارزش ها و آفریدن روح تعبد و تعهد نسبت به اینها نقش مهمی در این زمینه خواهد داشت و زن مؤمن باید به آنچه اسلام به عنوان ارزش بدان می نگرد، باور داشته باشد و بداند که عظمت و شخصیت او در گرو روح بلند، اندیشه والا، قلب پاک، و جان پیراسته از آلودگی است که او را به روشی انسانی و منشی اسلامی فرا خواهد خواند و بداند تن آرایه بسته و ظاهر فریبنده هرگز نمایشگر شخصیت او نیست.
این کلام بیدارگر حضرت مسیح را توجه کنیم که فرمود:
«بحق اقول لکم: ماذا یغنی عن الجسد اذا کان ظاهره صحیحاً و باطنه فاسدا و ما تغنی عنکم اجسادکم اذا اعجبتکم و قد فسدت قلوبکم و ما یغنی عنکم ان تنقوا جلودکم و قلوبکم دنسه»
به حق برای شما می گویم: تن چه سودی دهد، در صورتی که ظاهرش درست باشد و درونش تباه، بدن های شما، چه سودتان دهد که خوشتان دارد و دلهایتان تباه باشد و سودی نبرید که پوست خود را پاک نگاه دارید و دل های شما چرکین باشد و آلوده باشد.»
۳ – شناساندن الگوهای والا
امروز یکی از تأسف های جدی این است که زن مسلمان آن چنان که باید و شاید با چهره های بلند تاریخ اسلام آشنا نیست، زندگانی حضرت زهرا (س) و فرزند برومندش، پیام آور عاشورا حضرت زینب (س) باید برای زن مؤمنه نشان داده شود تا بنگرد با حفظ هویت و شخصیت و وقار می تواند در جامعه حضور پیدا کند و ایفای نقش کند.
کلامی از امام صادق علیه السلام تأمل برانگیز و قابل توجه است: «به زنان دوستی ال علی علیه السلام را الهام کنید و به همین مسائل اندک رهایشان کنید.»
زن اگر حب علی را فرا گرفت و او را راهبر شناخت و خاندان او را به عنوان الگو پذیرفت و بر راهی رفت که اهل بیت علیه السلام رفته اند و آنان را سرمشق قرار …داد، رویین تن می شود و حضورش در جامعه دلهره آفرین نخواهد بود.

http://www.bashirnews.ir

همچنین ببینید

شناخت انحرافات جامعه اسلامی

حجت الاسلام و المسلمین رفیعی در برنامه سمت خدای تاریخ ۱۳۹۷/۰۱/۳۰ مطالب بسیار جذابی را ...

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *