حقوق بشر و کابوسی به نام حجاب

حقوق بشر در نگاه تمدن باختر به مجموعه حقوق و آزادی های افراد بشر اطلاق می شود که اشخاص به علت انسان بودن از آن برخوردارند، براساس این نگاه انسانها بدون توجه به نژاد، ملّیت و یا عضویت در گروهی اجتماعی یکسان هستند.

 

در جهان امروز کشورهای غربی و اروپایی ضمن اینکه خود را معتقد به رعایت حقوق بشر(غربی) نشان می دهند، همواره سایر کشورهای جهان را به پیروی از اصول و هنجارهای حقوق بشر حاکم بر جوامع خود دعوت می نمایند، این دعوت از شرق تا غرب تمامی کشورها را در بر می گیرد، به گونه ای که همه کشورها با دارا بودن اختلافات فرهنگی و ایدئولوژیک با غرب مجبور به رعایت این الگو شده اند.

اروپایی ها با عام و جهان شمول دانستن حقوقی چون حق حیات و احترام به آن، منع شکنجه، منع بردگی، منع استثمار و کار اجباری، حق آزادی و امنیت شخص، منع بازداشت جزء به علت قانونی و بوسیله مقام صلاحیت دار، علت اعلام بازداشت و تحویل سریع به مقامات قضایی، حق اعتراض به بازداشت غیرقانونی، حق آزادی فکر، آزادی عقیده و مذهب، آزادی بیان و… خود را به عنوان الگوی پیش گام در رعایت حقوق بشر معرفی می کنند.

 

این مهم در نظر آنها به قدری با اهمیت است که رعایت حقوق بشر به عنوان یکی از پیش شرط های عضویت کشورهایی چون ترکیه در این اتحادیه محسوب می شود؛ اما برخودهای دوگانه با کشورها و فرهنگ هایی که در منظومه فکری آنان نمی گنجند سال هاست که حقوق بشر را به ابزاری بدل کرده است که از آرمان های اولیه آن فرسنگ ها فاصله گرفته است؛ این مهم امروز بسیاری از اتباع اروپایی را نیز آزار می دهد. 

به طور مثال بسیاری از مخالفین اسلام در اروپا از حجاب زنان مسلمان به عنوان زنگ خطری بزرگ برای تمدن سکولار باختر در برابر اسلام سیاسی یاد می کنند، این دسته از افراد که پس از ناکامی در نابودی حجاب در جوامع اسلامی توسط افرادی چون «کمال مصطفی آتاتورک» در ترکیه و «رضاخان» در ایران با افزایش گرایش زنان مسلمان در جوامع اسلامی و بانوان مسلمان اروپایی به حجاب بسیاری از آرزوهای خود را نقش بر آب می بینند در چند سال اخیر برخوردهای سازمان دهی شده ای را برای محدود کردن جلوه حجاب بانوان مسلمان در جوامع اروپایی در صدر راهبردهای خود قرار داده اند.

در این بین سیاست مداران راست گرا ی اروپایی و نو بنیاد گرایان مسیحی علی رغم شعارهای سکولار خود بیش از دیگران این احساس خطر را جلوه گر ساخته اند، امروز از جمعیت ۲۰ میلیونی مسلمان ساکن اروپا، ۱۲ میلیون نفر را زنان تشکیل می دهند.

 

این زنان دارای دیدگاه های اجتماعی، اقتصادی، قومیتی و سیاسی گوناگونی هستند؛ اما همین بانوان خود در حوزه های متعددی مورد تبعیض واقع می گردند؛ به طور مثال به آنان به عنوان کسانی که از یک اقلیت قومی می آیند، نگاه می شوند، یا اینکه از آنها به عنوان کسانی یاد می شود که از حقوق خود محروم هستند و حتی آنان را به عنوان تهدیدی بالقوه معرفی می نمایند.

 

زنان مسلمان اروپا در بسیاری از مواقع فقط به عنوان سوژه های پیش پا افتاده ای چون قربانیان ازدواج های اجباری، خشونت های خانگی یا جنایت های شرافتی نشان داده می شوند.

در فضای پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، تشدید تبلیغات منفی رسانه ای علیه مسلمانان و آشکار شدن برخی از جلوهای مذهبی اقلیت ۲۰ میلیونی مسلمانان در جوامع اروپایی بویژه حجاب بانوان مسلمان در کشورهایی چون فرانسه، هلند، بلژیک، ایتالیا، هلند و آلمان به تشدید حساسیت نسبت به توهم تسخیر اروپا بوسیله مسلمانان منجر شده است.

 

این نگرش همراه با اوهام بسیاری از دولتمردان اروپایی نسبت به حجاب بانوان با تصویب قوانینی چون قانون منع حجاب (۲۰۰۴ میلادی) در فرانسه در سطحی وسیع و رسمی آشکارتر شده است.

سال ها است که به بهانه ایجاد محیط همگون و عاری از علائم مذهبی برای همه با گفتن اینکه افراد فقط می توانند بعد از ۱۸ سالگی در مورد نحوه پوشیدن لباس خود تصمیم بگیرند، حجاب در مدارس فرانسه ممنوع شده است اما امروز بسیاری از واقعیت های جامعه این کشور چناچه که در برخورد های خشونت آمیز و دفعی دولت فرانسه با اعتراض های گاه و بی گاه جوانان محروم حومه های پاریس نیز مشاهده شد در راستای سیاست فرانسوی سازی قرار گرفته است، در این میان جلوگیری از حجاب زنان مسلمان به عنوان اولویتی مهم تلقی شده است.

به دنبال فرانسه در کشورهایی دیگری چون ایتالیا، هلند، دانمارک و انگلیس نیز زمزمه های ممنوعیت حجاب آغاز گردید؛ به عنوان مثال حزب محافظه کار دانمارک خواستار ممنوعیت پوشش روسری در اماکن عمومی شد و اظهار داشته که این نوع پوشش طالبان است.

 

با آغاز این گونه حرکت های تبعیض آمیز، بسیاری از مسلمانان اروپا و نهادهای حقوق بشری از این گونه اقدام ها به عنوان پیش سنارویی برای کشف حجاب اجباری در میان زنان محجبه یاد می کنند، در کشور آلمان نیز علی رغم تساهل نسبی نسبت به بانوان محجبه احکام متعددی در دادگاه‌ها علیه حضور زنان و دختران با حجاب در مدارس این کشور بویزه معلمان دارای پوشش اسلامی صادر شده است.

حجاب بانوان مسلمان در جوامع سکولار اروپایی به گونه ای تعجب برانگیز است که: «تیری دوبومن»، روزنامه‌نگار معروف فرانسوی، می‌نویسد: «از زمانی که اسلام را مورد مطالعه قرار دادم، مسئله مسلمان شدن زنان فرانسوی همواره تعجب مرا برمی‌انگیخت؛ بویژه که تعداد زنان مسلمان‌ شده فرانسوی به حدود صد هزار زن رسید.

 

من، همیشه این سوال را می‌کردم که چگونه زن فرانسوی که ثمره تلاش ده ها ساله خود در زمینه آزادی و برابری زنان را به تدریج به‌دست می‌آورد، به دینی روی می‌آورد که طبق گفته غربی ها حقوق زن را پایمال می‌کند؟

 

نظرسنجی سایت اسلام آن لاین نشان می‌دهد که مسلمانان اروپایی به هر علتی حاضر به برداشتن حجاب خود و عدم رعایت اصول اسلامی نیستند؛ نتایج این تحقیقات تأکید می کند بیشتر مسلمانان در اروپا نمی خواهند وظایف اسلامی خود را به هر علتی نفی کنند.

 

اکنون مسئله این است که مسلمانان به سختی تلاش می کنند فرآیند ادغام در اروپا را طی کنند این در حالی است که اروپا خود موانع بسیاری را در سر راه آنها قرار داده است.

چندی پیش، دو دختر فرانسوی، از یک خانواده یهودی، در شمال پاریس به اسلام گرویدند؛ آنها با حجاب کامل اسلامی به مدرسه رفتند، اما پس از مدتی به خاطر حجاب از مدرسه اخراج شدند؛ پدر آلما (Alma) و لیلا (Lila) از مسئولان مدرسه شکایت کرد اما فایده‌ای نداشت و آنها مجبور شدند در خانه ادامه تحصیل دهند.

 

«لارنت لوی» (Laurent Levy) می‌گوید: دخترانش آزادانه و با اختیار خود این پوشش را انتخاب کرده‌اند؛ پدر آلما و لیلا یهودی است اما خود اعتقادی به دین ندارد و در رابطه با حجاب دخترانش می‌گوید: «انتخاب بچه‌ها، مرا مقداری می‌آزارد؛ من فکر می‌کنم، این یک اشتباه است. فکر می‌کنم، این بدفهمی دنیاست. من نگرانم. زندگی‌ِ یک زن در اسلام ممکن نیست به خودباوری او بینجامد.» آلما لبخند می‌زند و جواب می‌دهد: «اگر اسلام به ما خودباوری نمی‌داد، آن را انتخاب نمی‌کردیم.» 

رهبران اروپایی چون سارکوزی با استدلال در خطر بودن اصول سکولاریسم در جامعه، مسائل امنیتی و اجبار زنان در پوشیدن حجاب و روبنده به مخالفت با پوشش زنان مسلمان می پردازند، این در حالی است که کشور فرانسه در میان کشورهای اروپایی دارای بیشترین جمعیت مسلمان است.

 

از جمعیت ۵۰ میلیون نفری کشور فرانسه، بیش از ۶ میلیون نفر مسلمان هستند، شماری از گروه های اسلامی گفته اند از زمان اجرای قانون منع حجاب در اماکن عمومی فرانسه برخی زنان با حجاب توسط مردم مورد بی احترامی لفظی یا فیزیکی قرار گرفته اند.

این گونه تبعض ها در قبال بانوان مسلمانان به گونه ای آشکار است که در موارد متعددی سازمان های حقوق بشری غربی و اروپایی علی رغم انعکاس محدود اخبار آن در رسانه های اروپایی بارها لب به اعتراض گشوده اند.

 

به طور مثال به عقیده سازمان عفو بین الملل، «ممنوعیت کامل پوشیدن حجاب موجب می‌شود تا حقوق زنانی که این نوع پوشش را به دلیل عقاید مذهبی یا راهی برای ابراز هویت انتخاب کرده‌اند، پایمال شود.

 

به گفته یکی از کارشناسان این سازمان در امور تبعیض جنسیتی و نژادی، محدود کردن حقوق فردی بایستی همواره در ارتباط با یک هدف مشخص باشد، به باور وی، ممنوعیت کامل چادر، روبنده یا برقع، در این چارچوب نمی‌گنجد.

منبع:خبرگزاری دانشجو