زن و مساله حجاب در خطابات قرآنی
اکتبر 7, 2010
آیات و تفاسیر در زمینه حجاب
658 نمایش
زن و مساله حجاب در خطابات قرآنی
|
یکى از مسائل بسیار مهم که در اسلام براى زنان به آن تأکید و سفارش شده مسئله حجاب است، حجاب براى زن به اتّفاق علما دین واجب مىباشد و آیات متعدّد در این باره داریم که بذکر دو تا آن بسنده مىشود. آیه اوّل: «قُل للمُؤمنات یَغُضُضنَ من ابصارهنّ و یحفُظنَ فروجهن و لایبدین زینتهنّ الّا ظهر منها، و لیضربن بخمرهنّ على جیوبهنّ و لایبدین زینتهنّ…»(۱) همه فقها و دانشمندان اسلامى و مفسّران اتّفاق نظر دارند که این آیه دلالت دارد که بر زنان واجب است بدن و موى خود را از نامحرمان بپوشاند.(۲) توضیح اینکه در این آیه شریفه به پنج موضوع در رابطه با حجاب و حفظ حریم عفّت تصریح شده است. ۱- زنان دیدگان خود را از نامحرمان فرو خوابانند. «یغضُضْنَ من ابصارهنّ». ۲- زنان دامان خود را از هرگونه عوامل بىعفّتى حفظ نمایند. «و یحفُظْنَ فروجهنّ». ۳- زنان زینت خود را جز آن مقدار که بطور قهرى آشکار است آشکار نسازند. «و لایبدین زینتهنّ الّا ماظهر منها». ۴- زنان باید روسرى خود را به سینه خود بیفکنند. «ولیضربن بخمروهنّ على جیوبهنّ». ۵- بار دیگر در قسمت پایان جمله فوق آمده. «و لایبدین زینتهنّ». منظور از زینت چیست؟ زینت به معناى زیبایى، مقابل زشتى، و شامل هر نوع زینت طبیعى و عارضى، خواهد شد. در تفاسیر، براى زینت معانى مختلف ذکر نمودهاند. در تفسیر نمونه، آمده است: «حق این است که منظور از زینتآلاتى است که روى بدن قرار گرفتهاند، طبیعى است که آشکار کردن چنین زینتى توأم با آشکار کردن اندامى است که زینت بر آن قرار دارد». بنابراین، زنان حق ندارند زینتهایى را که معمولاً پنهان است آشکار سازند، هرچند اندامشان نمایان نشوند. به این ترتیب، آشکار کردن لباسهایى زینتى مخصوص که در زیر لباس عادى یا در زیر چادر مىپوشند مجاز نیست، چون قرآن از آشکار کردن چنین زینتهایى نهى کرده است.(۳) آیه دوم: «یا ایّها النّبى قل لِازْواجک و بناتک و نساء المؤمنین یُدنین علیهنّ من جلابیبهنّ ذالک ادنى ان یعرِفْنَ فلایوأذین و کان اللّه غفوراً رحیماً».(۴) اى پیامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمن بگو جلبابها «روسرىهاى بلند»(۵) خود را بر خویش فروافکنند، این کار براى اینکه از کنیزان و آلودگان شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند. این آیه به اصل وجوب حجاب براى زنان تصریح نموده است و در پایان به یکى از فلسفههاى حجاب که عدمآزار از ناحیه مزاحمها است اشاره کرده است. پس مىتوان گفت این آیه در قرآن جامعترین آیه در حفظ حجاب و حریم عفّت مىباشد.(۶) فلسفه حجاب درباره لزوم حجاب و پوشش اسلامى براى زنان علّت و فلسفه ذکر شده که به بعض آن اشاره مىشود ۱ـ جلوگیرى از فساد در مرد همواره غریزه جنسى فوق العاده قوى وجود دارد که او را به شدّت نسبت به زن علاقمند مىکند و از سوى دیگر زنان علاقه شدید به خودآرایى و نمایش خود دارد، نتیجه اگر حجاب و پوشش صحیح در جامعه نباشد هرکدام از زن و مرد همچون آتش و پنبه به سوى هم نزدیک مىشوند و شعلهور مىگردند، و روشن است دود سیاه چنین آتشى به چشم همگان آسیب مىرساند و موجب فسادهاى گوناگون و زمینهسازى براى جرائم و بزهکاریهاى مختلف خواهد شد. ۲ـ حفظ کرامت زن زن از نظر حقوق و شخصیت انسانى با مرد یکسان است، حرمت و کرامت او به این است که به عنوان یک انسان شرافتمند به او نگریست نه به عنوان یک وسیله جنسى و وسیله تبلیغ کالا و دکور اطاقها و عاملى براى جلب سیّاحان و آن بانویى که برهنه یا بدحجاب از خانه بیرون مىآید تا به خانه برگردد دهها و صدها افراد سبکسر و بیماردل او را بچشم شهوت مىنگرند. ۳ـ جلوگیرى از بیماریهاى روانى هرگاه پوششى براى زنان نباشد و آنها با جلوهگرى و عشوهگرى آشکار گردد، به طور طبیعى مردان بخصوص جوانان در یک حالت تحریک دایم قرار مىگیرند، همین موجب هیجان عصبى و اضطراب اعصاب خواهد شد، چنانکه پزشکان روانى مىگویند هیجان مستمر موجب بیمارى روانى خواهد شد.(۷) ۴ـ حجاب مبازره با حربه استعمار یکى از حربههاى مهمّى که استکبار جهانى و استعمارگران تاریخ براى انحطاط و سقوط ملّتهاى مظلوم به کار مىبرد تا آنها را از درون تهى کنند رواج فرهنگ بىحجابى است، این رواج بىحجابى یک سیاست است که استعمارگران براى سرکوب غیرتهاى دینى و وجدانهاى بیدار ملّتهاى آزاده و مبازر بکار مىبرند، با از بین بردن باورهاى دینى و اعتقادات درونى قیام و مبارزه فیزیکى آنها نیز شکسته مىشوند و در نتیجه در دام استعمار استعمارگران درمىآیند. فرانتس فانون، جامعهشناس مشهور، در کتاب «انقلاب الجزایر یا بررسى جامعهشناسى یک انقلاب»، به بررسى نقش حجاب زنان الجزایر در مقابل استعمار فرانسه پرداخته و سیاستهاى سرسختانه استعمار را در مبارزه با حجاب زنان الجزایر مورد بحث قرار داده است. وى در این کتاب مىنویسد: «سیاستمداران استعمار به این نتیجه رسیده بودند که «اگر بخواهیم به تار و پود بافته جامعه الجزایرى هجوم بریم و استعداد مقاومت آنها را از بین ببریم، باید ابتدا زنها را تحت تسلّط خود درآوریم، و لذا هر چادرى که دور انداخته مىشود افق جدیدى را که بر استعمارگر ممنوع بوده در برابر او مىگشاید، و سپس از دیدن هر چهره بىحجابى امیدهاى حملهور شدن استعمار ده برابر مىشود».(۸) پس براى مبارزه با استعمارگران و شکست آنها بر تمام زنان مسلمان لازم و واجب است که سنگر حجاب را حفظ بکنند. اشکال: انسان چه مرد باشد و چه زن، آزاد آفریده شده، و آزادى مفهوم مقدّس است که همگان طرفدار آن هستند، ولى حجاب و پوشش اسلامى دستپاگیر است. زنان را منزوى و پردهنشین کرده و از مواهب آزادى محروم مىسازند. جواب: آزادى کلمه مقدّس است، ولى هرچیزى داراى حد است، مثلاً انسان آزاد است، آیا مىتواند غذاى مسموم بخورد، یا نصف شب همسایهها را که در خواب هستند با بلندکردن صداى طبل آنها را بیدار نماید…؟ قطعاً آزادى داراى مرز و حد است، آن آزادى مقدّس است که موجب ضرر و زیان و باعث سلب آزادى دیگران نشود.
پاورقی ها:
۱٫ سوره نور، آیه ۳۱٫ ۲٫ حجاب بیانگر شخصیت زن، محمد محمّدى اشتهاردى، انتشارات ناصر. ۳٫ تفسیر نمونه، ج ۱۴، ص ۴۳۹٫ ۴٫ سوره احزاب، آیه ۵۹٫ ۵٫ جلباب پارچهاى است از روسرى بزرگتر، که تمام سر و سینه را مىپوشاند؛ که در فارسى به آن چهارقد مىگویند. ۶٫ حجاب بیانگر شخصیت زن، محمد محمّدى اشتهاردى. ۷٫ همان، ص ۷۲، ۷۵ و ۷۸٫ ۸٫ بینش اسلامى ۳، آموزش پرورش، ص ۱۱۵٫ ۹٫ سوره آل عمران، آیه ۱۰۴٫ ۱۰٫ همان، آیه ۱۱۰٫ ۱۱٫ مفردات قرآن، راغب اصفهانى، ماده عرف. ۱۲٫ سوره توبه، آیه ۷۱٫ ۱۳٫ همان، آیه ۶۷٫ ۱۴٫ همان، ص ۴۰٫
http://www.qomicis.com
|
2010-10-07