عفت سامانه جامع عفاف و حجاب
با توجه به اینکه آموزش و پرورش جمعیت بالایی از فرزندان این سرزمین را در خود جای داده نقش مهمی در ترویج و توسعه ی فرهنگ حجاب و عفاف دارد. در حقیقت اساسیترین و ماندگارترین راهکار برای تقویت فرهنگ حجاب و عفاف اقدام در دوره‌ی تحصیلی دانش آموزان است. البته در این خصوص کارهای بسیاری صورت گرفته اما نتیجهای که ما در سطح جامعه می‌بینیم نشان می‌دهد که این اقدامات کافی نیست و باید برای انتقال ارزشها به دانش آموزان به دنبال راهکارهای ظریفی بود.
در خصوص نقش آموزش و پرورش در نهادینه کردن فرهنگ عفاف و حجاب نظر «حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم»، رئیس پژوهشکدهی فرهنگ و مطالعات اجتماعی و مشاور اسبق وزیر آموزش و پرورش را جویا شدیم.
نقش نهادهای آموزشی مانند آموزش و پرورش را در نهادینه‌سازی فرهنگ حجاب و عفاف چگونه می‌دانید؟ اقدامات صورت‌گرفته تا امروز را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بعضی از لایه‌های جامعه‌ی ما، از جمله عرصه‌ی تعلیم و تربیت، اساساً ممکن است به این مسئله معتقد نباشند. کسانی که اعتقادی ندارند یا اینکه اعتقادشان سطحی است و از پشتوانه‌ی عمیق علمی و نظری برخوردار نیست، اگر هم بخواهند خدمت کنند، گاهی در عمل خدمتشان نتیجهی عکس می‌دهد. مواجهه‌ی با این مسئله به ژرف‌نگری، باور عمیق دینی و یک نگاه علمی و فرهنگی و بدون انفعال در برابر دو موج موجود نیاز دارد.
منظور از این دو موج یکی تخریب مبانی فرهنگی جامعه و اشاعه‌دهنده‌ی بدحجابی و بدپوششی و دیگری فشارهای غیرمنطقی موسمی و فصلی است که برخی انتظار کارهای عجولانه و شتاب‌زده را دارند. کسانی که می‌خواهند واقعاً در این مورد کار کنند باید در مقابل هر دو موج بایستند و به گونه‌ای معقول، با طراحی اثرگذار و ادبیاتی درست به این مسئله بپردازند.
در آموزش و پرورش قطعاً این جهت‌گیری می‌تواند بسیار مؤثر باشد، کمااینکه تا امروز هم می‌توان گفت تا حد زیادی فضاهای آموزش و پرورش، نیروهای متدین، مربیان تربیتی و مدیران متعهد بسیار کمک کردند به اینکه جامعه در برابر موج پلشتی در پوشش و حجاب بتواند مقاومت کند. در واقع آن‌ها بنیه‌های مقاومتی جامعه‌ی ما را تقویت کرده‌اند، ولی این‌ها کافی نیست.
در آموزش و پرورش باید کارهای عمیق‌تر و مرحله‌ای صورت بگیرد. دو مطلب را باید از هم جدا کرد. یکی اینکه اصلاح عمیق و ریشه‌ای مسئله‌ی حجاب قطعاً در سطح مدارس و محیط‌های آموزشی ممکن است. در واقع به مسئله‌ی حجاب باید در مدارس و کلاس‌های درس و فضای تعلیم و تربیت بیندیشیم. جای اصلاح این مسئله کف خیابان نیست. مطلب دوم اینکه اگر فقط از آموزش و پرورش انتظار داشته باشیم در این زمینه کار کند، انتظار درستی نیست.
یعنی باید همه‌ی دستگاه‌ها به آموزش و پرورش کمک کنند. مدیریت و هدایت این امر را باید یک تیم خبره و کارشناس در آموزش و پرورش بر عهده داشته باشد، ولی باقی نهادها هم باید خدماتی به آموزش و پرورش ارائه دهند تا این کار انجام شود. در واقع باید بین نهادهای مختلف تقسیم کار کرد. حوزه‌های علمیه قطعاً می‌توانند در این جهت مفید باشند. اگر به حوزه‌های علمیه‌ی خواهران کمک کنیم که بتوانند به آموزش و پرورش یاری برسانند و آموزش و پرورش هم در سطح مدارس با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، اردوهای ویژه‌ی مهارت‌های حجاب و اصلاح رفتارها به خصوص از دوره‌ی دبستان از آن‌ها کمک بگیرد، بسیار مؤثر خواهد بود.
همچنین بخش‌های پژوهشی جامعه باید کمک کنند. نباید انتظار داشته باشیم که تمام مراحل کار را خود آموزش و پرورش انجام بدهد. به هر حال جایی مثل وزارت ورزش و جوانان یا مراکز پژوهشی، حوزوی و دانشگاهی بایستی در ریشه‌یابی و ارائه‌ی مدل‌ها و راهکارهای اصلاح مسئله به آموزش و پرورش کمک کنند. از سویی دیگر، باید برنامه‌ها و سریال‌هایی ساخته شود که به فضای مدرسه کمک کند. در واقع باید آن کارهایی که مدرسه انجام می‌دهد توسط رسانه‌ی ملی حمایت و تقویت شود. تبلیغات دینی ما به همین ترتیب باید کمک کنند. در مجموع همه‌ی جامعه باید کمک کنند تا از فضای مدرسه به نحو احسن برای تقویت و تعمیق مسئله‌ی حجاب استفاده شود.
متن کامل مصاحبه: کلیک کنید
