عاطفی بودن و فریب نخوردن !

شبهه :

هیچ راهی وجود ندارد که دختران فریب پسران را نخورند چون دختران انسان هایی عاطفی و احساسی هستند و پسرها از همین دام استفاده می کنند در واقع نظام خلقت چنین ایجاب می کند یکی بفریبد و دیگری گول بخرد.

پاسخ :

در ابتداء به وضعیت مطلوب در روابط دختر و پسر اشاره می‎کنیم و سپس به دستورات دینی در پیشگیری از سقوط و آسیب‎های احتمالی می‎پردازیم.
دختر و پسر هر یک در مقابل جنس مخالف باید چه رفتاری داشته باشند؟
۱٫ سعی کنیم واقعیت جنس مخالف را بشناسیم .
بسیاری از دختران تصوراتی بسیار ایده‎آل و تخیّلی از جنس مخالف در ذهن خود می‎پرورانند. از نظر روان‎شناسی این یکی از اشتباهات رایج بین انسان‎ها، بالخصوص نوجوانان و جوانان است که باید از چنین تفکری اجتناب کنند. بنابراین در مورد جنس مخالف نباید دچار تفکر افراطی شد.
۲٫ هیجانات[۱] خود را در برخورد با جنس مخالف کنترل کنیم.
ما باید سعی کنیم به طور کلی بر هیجانات خود در زندگی غلبه کنیم و رفتارهایمان را عاقلانه ارادی و با دلیل انجام دهیم. یکی از هیجاناتی که در این مورد باید رعایت شود این است که از خجالت‎زدگی در برابر آنان خودداری کنیم و با جایگزین ساختن حیا[۲]
به جای خجالت و رعایت حدود شرعی و اجتماعی می‎توان رابطه صحیحی با جنس مخالف ایجاد نمود. یکی دیگر از هیجاناتی که در برخور دبا جنس مخالف باید کنترل شود «ترس» است. برخی از دختران از پسرانی که در راه مدرسه و یا محل می‎بینند می‎ترسند و همین ترس موجب برخی از لغزش‎ها می‌شود. برخی دیگر از دختران از این‌که پسری به او و یا خانواده آن‌ها آسیبی برساند می‎ترسند و ممکن است به همین دلیل به برخی از خواست‎های پسر پاسخ گویند. ترس در هر صورت مشکل‎آفرین است. اوّلاً باید بدانیم جنس مخالف ترسی ندارد و بخصوص اگر با تهدید روبرو شدیم می‎توان با شجاعت تمام در مقابل آن ایستاد.
۳٫ حدود رفتار اجتماعی با جنس مخالف را نشناسیم.
یکی از مهم‌ترین نشانه‎های رشد اجتماعی هر فرد شناخت حدود رفتار خود با افراد مختلف است. باید دانست که با هر فردی تا چه حدی می‎توان نزدیک شد و راجع به مسائل مختلف به گفت‌وگو پرداخت.
دختر خانمی که در یکی از شهرهای کوچک به یکی از پسرهای محله نامه‎ای داده بود، در پی یک اختلاف خانوادگی متوجه می‌شود آن پسر، نامه را در پانصد نسخه تکثیر و در سطح شهر پخش کرده است. این دختر خانم امروز حتی از خانه نمی‌تواند خارج شود زیرا همه به او بدبین هستند. این مورد و مواردی از این قبیل نشانگر آن است که عدم رعایت حدود رفتاری با جنس مخالف تا چه حد می‌تواند زیانبار باشد.[۳] بنابراین، ملتزم شدن زنان به دستورات و قوانین حکیمانه الهی بهترین عامل حفظ شخصیت و مصونیت آنان از سقوط و انحراف می‌باشد که در زیر به اختصار بررسی می‎کنیم.
۱٫ پرهیز از تحریک و جلوه‎گری
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «(زنان) هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانشان معلوم شود» (و صدای خلخال که برپا دارند به گوش رسد)[۴] این آیه مبارکه، زنان را از حساس نمودن مردان و جلب نظر آنان به زینت‎های پنهان نهی می‎کند تا سبب تحریک غریزه‎ی آنها نشود. هم‌چنین در خطابی به زنان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «ای همسران پیامبر، شما هم‌چون زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید، پس به گونه‎ای هوس‎انگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید.»[۵]
حضرت علی ـ علیه السّلام ـ در نهج‌البلاغه بیان شیوا و جامعی در این زمینه دارد و روش برخورد اجتماعی دختران و زنان را روشن می‌کند و می‌فرماید: زنان و دختران مؤمن باید سه صفت را که برای مردان بد است داشته باشند:
۱٫ تکبر؛ ۲٫ ترس؛ ۳٫ بخل؛
تکبر: یعنی در مقابل نامحرم با قاطعیت و وقار صحبت کنند و از حرف زدن باعشوه و تبسم که دیگران را تحریک می‌کند، بپرهیزد. و ترس به این معنی که: بترسد از تنها بودن و تنها ماندن با شخص نامحرم. و بخل: یعنی در حفاظت مال خود و شوهر، کمال دقت و وسواس را بخرج دهند و امانت دار اموال همسر و خانه و پیام‎آور قناعت و صرفه‎جویی باشند.[۶] با بررسی موارد متعددی از آسیب‎های اجتماعی که متوجه زنان و دختران می‌شود درمی‎یابیم که تحریک و جلوه‎گری زنان موجب پیدایش آن آسیب‎ها شده است.
۲٫ حفظ عفت و حیا
عفت و حیا برای زن سرمایه ارزنده‎ای به شمار می‎آید و بزرگ‌ترین مانع برای فریب و لغزش و انحراف زن است. عفت و حیا از خصوصیات روحی زن و سرمایه سلامتی اخلاقی و روانی او و حتی موجب سلامت جامعه و پاکدامنی مردان است. از این روی، امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرمایند: «حیا ده سهم است که نه سهم در زنان و یک سهم در مردان است.»[۷] و در روایت دیگری می‌فرماید: «لا ایمانَ لمن‏ْ لاحیاء لَهُ؛ کسی که حیا ندارد ایمان ندارد.»[۸] در فرموده‎ای از امیر مؤمنان ـ علیه السّلام ـ نیز می‎خوانیم: «الحیاءُ ثمره العِفّه؛ حیا میوه پاکدامنی است.»[۹] هنگامی که به هر علّت پاکدامنی فرد کم شود شرم و حیای او نیز کاسته می‌شود. بنابراین زنان و دختران باید در جامعه و بیرون منزل، باوقار و عفاف و متنانت ظاهر شوند و در عین رسیدگی به کار و تحصیل خود، به گونه‎ای رفتار نمایند که از نگاه‎های آلوده دور بوده، سبب تحریک و جلب توجّه شهوانی دیگران نشوند.
۳٫ پرهیز از خوش‎باوری ساده‎لوحانه
زن دارای حسن نیت و خوشبینی است و این خود حکایت از فطرت پاک و خداآشنایی او دارد. این خوش‎بینی و زودباوری زن گاه سبب می‌شود که اگر از سوی غریبه‎ای به وی اظهار علاقه شود بدون تردید در صداقت اظهار کننده، آن را باور کند. در حالی که اکثر علاقه و محبت‎هایی که از طرف افراد بیگانه به زن می‌شود جنبه فریب و سودجویی دارد و باصداقت و خیرخواهی همراه نیست. گزارش‎ها نیز حاکی از آن است که لغزش و انحراف اغلب دختران و زنان به علّت کمبود محبت و فریفته شدن به محبت‎های دروغین بوده است.[۱۰] بنابراین وظیفه زن است که وجود ظریف و حساس خویش را از این سبب دور بدارد و به اظهار علاقه‎ها و وعده‎های افراد بیگانه خوشبین نباشد و میان آنان و خویش، حریم پاکی را حفظ کند تا از زیان‎های پرفریب بوالهوسان مصون بماند.
۴٫ امتناع از خلوت کردن با فرد نامحرم
دختر و زن جوان باید حریم محرم و نامحرم را حفظ کند و از توقف در محل خلوت با فرد نامحرم پرهیز نماید. از این روی، در دیدگاه اسلامی قرار گرفتن زن و مرد نامحرم در یک اتاق که در آن بسته بوده و عبور و مروری بر آن نیست حرام است هر چند آنان مشغول خواندن نماز، دعا، قرآن و…. باشند چرا که خالق و آفریننده بشر می‎داند که در چنین حالتی افتادن به دام گناه قطعی است مگر آن‌که معجزه‎ای رخ دهد و از چندهزار نفر یک نفر پاک از این مهلکه بدر آید. هم‌چنین دختران جوان برای آن‌که بتوانند خویش را از انحراف‎ها حفظ کنند لازم است:
از پوشیدن لباس‎های تنگ و چسبیده حتی در مقابل برادر و خویشان محرم نیز خودداری کنند.
با دوستان مؤمن و خوب رفت و آمد و مجالست کنند و از همنشینی با دوستان بی‎بندوبار و منحرف (هر چند از نزدیکان و خویشاوندان) اجتناب نمایند. از شوخی و خنده با نامحرمان خودداری کنند و هنگام سخن گفتن با آنان جدی و باوقار سخن بگویند.
تذکر: یکی از حکمت های اذن پدر برای ازدواج دختر این است که پدران با تجارب، مهر و علاقه عاقلانه خود مانع فریب خوردن دختران توسط مردان بوالهوس می شوند.

[۱] . توضیح هیجانات: حالت‎های هیجانی با تغییر ضربان قلب، بالا رفتن دمای بدن و نیز کاهش کنترل ارادی بر رفتار، همراه هستند.
[۲] . قابل ذکر است که حیا یک صفت بسیار پسنیدده فردی و اخلاقی است که بر اساس آن وقتی تشخیص می‎دهد کاری را نباید انجام دهد و یا سخنی را نباید بگویم، علیرغم توانایی بر انجام آن، از عمل بدان خودداری می‌کند در صورتی که فرد خجالتی قادر به انجام چنین کاری نیست.
[۳] . احمدی، علی اصغر، کندوکاو پاسخ به سؤال‎های نوجوانان، چاپ دوّم، (تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۷۴)، ص ۱۵۳ ـ ۱۵۶٫
[۴] . سوره نور، آیه ۳۱٫
[۵] . سوره احزاب، آیه ۳۲٫
[۶] . نهج‌البلاغه، فیض‎الاسلام، حکمت ۲۲۶٫
[۷] . مجلسی، بحالارانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۴۴٫
[۸] . مجلسی، بحالارانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۱٫
[۹] . آمدی، غررالحکم، حدیث ۴۶۱۲٫
[۱۰] . غلامی، یوسف، راز یک فریب، چاپ اوّل، قم: انتشارات لاهیجی، ۱۳۸۱، ص ۹۶٫