مشخصات کتاب
عنوان: زن در آینه جلال و جمال
مؤلف: عبدالله جوادی آملی
تحقیق و تنظیم: محمود لطیفی
ویراستار: سعید بندعلی.
مشخصات نشر: قم، اسراء ۱۳۸۶٫
ناشر دیجیتالی: مرکز تحقیقات رایانهای قائمیه اصفهان
موضوع: زنان در قرآن
در ادامه به بخشی از کتاب شامل پیشگفتار و دو عنصر محوری در ترسیم حقوق زن اشاره مختصری میشود.
پیشگفتار:
هر موجودی مظهر نامی از نامهای الهی است، زیرا خلقت که از اوصاف فعلی خداست نه از اوصاف ذاتی وی، عبارت است از تجلی خالق در چهره مخلوقهای گوناگون، چنانکه حضرت علی (ع) فرموده است: الحمد الله لخلقه بخلقه. عنوان تجلی از لطیفترین تعبیرهای عرفانی است که قرآن و عترت از آن یاد کردهاند و سالکان دوراندیش و درون بین را به خود جذذب نموده است.
دو عنصر محوری در ترسیم حقوق زن
منابع غنی و قوی اصول و مبانی حقوق در اسلام، چیزی را حق میداند که از ثبات تکوینی سهمی برده باشد و نیز مطابق با واقعیت نظام هستی باشد. و چیزی که نه خود از ثبات تکوینی سهم بسزایی دارد و نه پشتوانه تکوینی دارد، بلکه برخاسته از خواستههای نفسانی است، حق نخواهد بود بلکه باطلی است که شبیه حق و ظلمی است در کسوت عدل. برای ترسیم حقوق زن بررسی دو عنصر محور لازم میباشد. یکی شناخت اصل انسانیت که حقیقت مشترک بین زن و مرد است و دیگر هویت صنقی زن که واقعیت مختص به اوست. و هیچ مبدای برای تشخیص صحیح آن حقیقت مشترک و این هویت مختص، صالحتر از خداوند که آفریدگار عالم و ادم است نمیباشد. و خداوند نظر صائب و رای ثاقب خویش را در چهره وحی آسمانی به خوبی روشن نموده و شرح آن را به عهده صدور مشروح اهل بیت عصمت و طهارت (ع) سپرد. آنچه در تشریح خطوط کلی حق مشترک و حق مختص زن و مرد استنباط میشود آن است که چیزی حق مشترک است که در تعالی روح و ارتقای انسانیت مشترک بین زن و مرد مؤثر باشد و همچنین چیزی حق مختص میباشد که در پرورش هویت مختص زن و مرد سهم بسزایی داشته باشد. مثلا فرراگیری علوم و معارف که در بخش حکمت نظری پایه کمال انسانیت است، حق مسلم زن میباشد چه این که تعلم آنها نیز حق قطعی مرد است و همچنین تخلق به فضائل اخلاقی که در بخش حکمت عملی مایه کمال بشریت میباشد حق مسلم هر دو صنف یاد شده است.
حق کجاست و ارزش در چیست؟
ممکن است کسی تحلیل یاد شده را ذهن گرایی دانسته و حقوق انسانی را در پستها و میزها و صندلیها و اموال پدید آمده از نواحی جنوب مقام و شمال جاه و شرق قدرت و غرب ثروت جستجو کند و چنین پندار باطل را عین واقعیت بداند، لیکن چنان خیال باطل را امیر جهان و عصاره حقوق دانان بشریت از یک سو و محصول ولایت اولیای الهی از سوی دیگر یعنی حضرت امیرالمومنین علی بن ابی طالب: “آب بینی بز میداند و آنها را همچون استخوان خوک در دست بیمار مبتلا به جذام میشناسد” و چنین چهرهای را با عصبانیت از خود میراند و آن را به سه طلاقه میکد و خود را از فریب او میرهاند و فرریب خوردن از آن را به دنیامداران هواپرست و هواداران زر و زیور دوست احالت میفرماید. همانطوری که قرآن کریم سخن اندیشوران الهی را که از علم صحیح و ایمان ناب بهرهمند بوده، در برابر فریب خوردگان اموال قارونی که میگفتند:ای کاش برای ما بود آنچه برای قارون است، قارون از آن بهره فراوانی دارد. چنین نقض میفرماید: وای بر شما! ثواب خداوند برای مؤمنی که دارای عمل صالح باشد بهتر است و این حقیقت را جز صابرران کسی دریافت نمیکند. لازم به توجه است که اگر کسی حق انسانیت را در قدرت مادی جستجو کد، آن را کمال واقعی بداند و از محدوده وظیفه برتر تلقی نماید، بینش صائبی ندارد و با چنین دید ناصوابی در تحلیل حقوق مشترک یا مختص زن و مرد کامیاب نخواهد بود.